[01.11.2012] - ΒΡΑΒΕΙΟ ΝΟΜΠΕΛ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ 2012
Στον Κινέζο συγγραφέα Μο Γιαν απονεμήθηκε το φετινό Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 2012
Σύμφωνα με το σκεπτικό της, η Σουηδική Ακαδημία αναφέρει πως το έργο του Μο Γιαν «ενώνει με ψυχεδελικό ρεαλισμό τα λαϊκά παραμύθια, την Ιστορία και τη σύγχρονη ζωή» και συστήνει να διαβάσουμε πρώτο το αριστουργηματικό μυθιστόρημά του Οι μπαλάντες του σκόρδου, το μοναδικό βιβλίο του που κυκλοφορεί στην Ελλάδα (Εκδόσεις Καστανιώτη 2006, μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος), το οποίο απαγορεύτηκε στην Κίνα ύστερα από τα αιματηρά γεγονότα στην πλατεία Τιεναμέν και ανάγκασε το συγγραφέα να παραιτηθεί από το στρατό.
Μο Γιαν, που στα κινεζικά σημαίνει «μη μιλάς», είναι το ψευδώνυμο του Κουάν Μογιέ. Ο ίδιος σε μια ομιλία του στον Ανοιχτό Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ, αναφερόμενος στο ψευδώνυμό του, είπε ότι το επέλεξε πριν ακόμα γράψει το πρώτο του μυθιστόρημα, γιατί ήταν γνωστός για την ειλικρίνειά του, η οποία δεν ήταν ευπρόσδεκτη στην Κίνα, και πως υιοθέτησε το ψευδώνυμο αυτό για να του θυμίζει ότι δεν πρέπει να μιλάει πολύ.
Γεννήθηκε το 1955 στην επαρχία Σαντόνγκ της βορειοανατολικής Κίνας από μια φτωχή οικογένεια που μετά βίας μπόρεσε να μεγαλώσει τα τέσσερά της παιδιά. Το 1976 κατατάχτηκε εθελοντικά στο Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό όπου και σπούδασε βιβλιοθηκάριος. Το 1981 δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα Βροχή που πέφτει μια ανοιξιάτικη νύχτα. Ακολούθησε το βιβλίο του Oι κόκκινοι αγροί (1987), που άρχισε να του δημιουργεί προβλήματα με τη λογοκρισία και το οποίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Ζανγκ Γιμού. Τα βιβλία του Η δημοκρατία του κρασιού (2001) και Μεγάλα στήθη και φαρδιές περιφέρειες (2003) είχαν επίσης προβλήματα με τη λογοκρισία. Παρά τις προτάσεις που είχε από τη Δύση, ο Μο Γιαν δεν εγκατέλειψε ποτέ την Κίνα.
--------------------------------------------------------------------------------
Με φόντο την επαρχία της διεφθαρμένης σύγχρονης Κίνας, Oι μπαλάντες του σκόρδου ισορροπούν ανάμεσα στο δράμα και σε μια κωμωδία τόσο μαύρη, που παύει να είναι κωμωδία. Oι πρωταγωνιστές είναι απλοί χωρικοί, έρμαια μιας βίας που τους σαρώνει και που, στην κινεζική κοινωνία, όπως την περιγράφει το βιβλίο, διαπερνά κάθε σχέση ― του κράτους με τον πολίτη, του χωρικού με το συγχωριανό του, του πατέρα με την κόρη, του αδελφού με την αδελφή. Παραληρηματικές σκηνές που εναλλάσσονται με ειδυλλιακές εικόνες φύσης, μια επιμονή στα δεινά του σώματος, και περιστατικά όπως εκείνα στη φυλακή και στο σταθμό των λεωφορείων, που θυμίζουν θέατρο του παραλόγου, χαρακτηρίζουν αυτό το σημαντικό μυθιστόρημα του Μο Γιαν, το οποίο απαγορεύτηκε στην Κίνα ύστερα από τα αιματηρά γεγονότα στην πλατεία Τιεναμέν.
--------------------------------------------------------------------------------
Μο Γιαν - Οι μπαλάντες του σκόρδου
Εκδοσεις: Καστανιώτης 2006
Μετάφραση: Μιχάλης Μακρόπουλος
Επιμέλεια παρουσίασης: Έλενα Μαράκα
