Χαρτουλάρης, Νίκος Δ. Γεννήθηκε στη Χίο το 1922. Γονείς του ο Δημήτρης Χαρτουλάρης και η Αργυρώ Κοντοποδιά από την Καλλιμασιά της Χίου. Από τον πατέρα του -συνδικαλιστικό στέλεχος της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας, μαχητή στους αγώνες για την καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας και οπαδό της σοσιαλιστικής ιδέας- προασανατολίστηκε ιδεολογικά από τα μαθητικά του χρόνια.
Το 1941 οργανώθηκε στην Αντιφασιστική Οργάνωση Χίου και από το καλοκαίρι του 1943- ύστερα από την ενοποίηση των αντιστασιακών οργανώσεων- δούλεψε ως μέλος της πενταμελούς Τομεακής Επιτροπής του ΕΑΜ που κάλυπτε τη Νότια Χίο.
Μέλος της Περιφερειακής Επιτροπής Χίου του ΚΚΕ, από το Σεπτέμβρη του 1944. Εκλέχτηκε στις αρχές του 1945 γραμματέας του Νομαρχιακού Συμβουλίου της Ε.Π.Ο.Ν. Και μ' αυτήν την ιδιότητα αγωνίστηκε την τριετία1945-1947 για την ανάδειξη και κατοχύρωση των δημοκρατικών θεσμών, ως τη μέρα που εκτοπίστηκε, αρχικά στον Αϊ Στράτη (το Φλεβάρη του 1948) και στη συνέχεια στη Μακρόνησο (Μάρτη 1949).
Σπούδασε οικονομικές επιστήμες και αποφοίτησε διαδοχικά: από την Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών (Α.Σ.Ο. & Ε.Ε.) το 1955. Από το κέντρο της Στατιστικής Εκπαιδεύσεως της Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής το 1960 και από το μεταπτυχιακό Ινστιτούτο Επιμορφώσεως στη Διοίκηση των Επιχειρήσεων (της ΑΣΟ & ΕΕ) το 1963.
Στον οικονομικό τύπο της Αθήνας δημοσίευσε διάφορες μελέτες σχετικές με τα προβλήματα οργάνωσης των επιχειρήσεων στη χώρα μας.
Το 1964 πήρε το πρώτο βραβείο σε αθλοθετημένο διαγωνισμό από τον τότε Οργανισμό Χρηματοδοτήσεων Οικονομικής Αναπτύξεως (Ο.Χ.Ο.Α.) με θέμα την εφαρμογή των γενικών αρχών οργανώσεως των επιχειρήσεων στις ειδικές συνθήκες που παρουσίαζε η Ελλάδα.
Εργάστηκε από το 1955 ως το 1990 στη βιομηχανία παραγωγής και εμπορίας χρωμάτων "ΒΙΒΕΧΡΩΜ Α.Ε." με τις αρμοδιότητες του προϊσταμένου των οικονομικών υπηρεσιών, του διευθύνοντος συμβούλου και κατά την τελευταία δεκαετία του Αντιπροέδρου του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας.