Τα θεμελιώδη αίτια της κατάρρευσης των τραπεζών και των χρηματοπιστωτικών αγορών

Το βιβλίο αυτό πραγματεύεται τη χρηματοπιστωτική κρίση που ξέσπασε το 2007, αν και τα πρώτα σημάδια της είχαν αρχίσει να φαίνονται ήδη από το 2006. Η κρίση αυτή, που το τέλος της δεν έχουμε δει ακόμα, έχει χαρακτηρισθεί ως η δεύτερη χειρότερη μετά από τη Μεγάλη Ύφεση του 1930. Αφορμή για την κρίση του 2007 αποτέλεσε η κατάρρευση της αγοράς των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων χαμηλής πιστοληπτικής αξιολόγησης (subrime mortgages), η οποία γρήγορα επεκτάθηκε σε όλο το χρηματοπιστωτικό σύστημα και στην πραγματική οικονομία. Τα πραγματικά αίτια, όμως, βρίσκονται αλλού και δεν εντοπίζονται μόνο σε οικονομικούς λόγους, αλλά και σε γεωπολιτικούς, με την ανάδειξη νέων παγκόσμιων δυνάμεων όπως η Κίνα, που άλλαξαν τις υπάρχουσες οικονομικές ισορροπίες. Σκοπός του πρώτου μέρους είναι η αναλυτική παρουσίαση των βασικών αιτίων της κρίσης του 2007. Το δεύτερο μέρος ασχολείται με τον πιστωτικό κίνδυνο, τα παράγωγα προιόντα και τα ασφάλιστρα πιστωτικού κινδύνου (CDS), τη μόχλευση, τα υποδείγματα αξιολόγησης κινδύνων καθώς και με τον ρόλο των οίκων πιστωτικής αξιολόγησης. Το καταληκτικό κεφάλαιο του βιβλίου, εν είδει επιλόγου, συνοψίζει τα αίτια της κρίσης, ενώ αναφέρονται ορισμένες προτάσεις που συζητούνται επί του παρόντος για το κανονιστικό πλαίσιο εποπτείας και ελέγχου του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Το βιβλίο είναι γραμμένο με τρόπο που να μπορεί να διαβαστεί τόσο από κάποιον που δεν θέλει να μπει σε τεχνικές λεπτομέρειες, όσο και από κάποιον που θέλει να ακολουθήσει, με τα ανάλογα μαθηματικά, τις τεχνικές πτυχές των θεμάτων που αναλύουμε. Διαβάζοντας τα κεφάλαια με τη σειρά που παρατίθενται, ο αναγνώστης με βασικές γνώσεις χρηματοοικονομικής μπορεί, φτάνοντας στο τέλος του βιβλίου, να έχει αποκτήσει μια ευρεία εικόνα των αιτίων μιας κρίσης και των μηχανισμών που οδηγούν στο ξέσπασμά της και, ειδικότερα, του πώς τα αίτια αυτά επηρέασαν την πρόσφατη κρίση. Ωστόσο, τα κεφάλαια έχουν γραφτεί ώστε να μπορούν να διαβαστούν και ανεξάρτητα, όσο αυτό είναι εφικτό, από κάποιον που επιθυμεί να εστιάσει επιλεκτικά σε πιο συγκεκριμένα θέματα. Για τον αναγνώστη που επιθυμεί μεγαλύτερη ανάλυση, παραθέτουμε ορισμένες τεχνικές λεπτομέρειες σε παραρτήματα στο τέλος κάποιων κεφαλαίων, ώστε η θεωρία να θεμελιώνεται επαρκώς. Διότι, σύμφωνα και με τον Αμερικανό ψυχολόγο Kurt Lewin, τίποτε δεν είναι πιο πρακτικό από μια καλή θεωρία!