Γαλαξείδι

Το Γαλαξείδι, ένα από τα χαρακτηριστικά δείγματα παραδοσιακού οικιστικού συνόλου, κατάφερε να επιβιώσει για αρκετές εκατοντάδες χρόνια, διαφυλάσσοντας τη φυσιογνωμία του σε πείσμα των αλλεπάλληλων επιδρομών και της τακτικά επανερχόμενης μανίας του Εγκέλαδου, μόνιμου και πανάρχαιου εχθρού της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς. [...] Η πολιτεία και τα σπίτια ιδωμένα μέσα στο ιστορικό - κοινωνικό - οικονομικό τους πλαίσιο αποτελούν βασικό τομέα των υλικών εκδηλώσεων του οικιστικού παραδοσιακού συνόλου που λέγεται Γαλαξείδι και που γεννήθηκε, ανδρώθηκε, γέρασε, μ' άλλα λόγια εξελίχθηκε σαν ένας ζωντανός οργανισμός. Τελικά μέσα από το σύνολο του υλικού προβάλλει ανάγλυφη η συνθετική εικόνα της ναυτικής κατ' εξοχήν κοινότητας, που αποτελούσε, ιδιαίτερα στην περίοδο της ακμής της (1830 - 1900 περίπου), ένα ομοιογενές και σχεδόν αυτοδύναμο σύνολο, έναν πλήρη κύκλο ζωής, και ρύθμιζε αυτόνομα τα του βίου της. (Από τον πρόλογο του Αρχαιολόγου, Καθηγητή Πανεπιστημίου Πέτρου Θέμελη)