Ο λόγος του πνεύματος

Θεωρώντας τον κόσμο πνευματικό στη φύση του και τα μεγέθη του ενεργήματα του πνεύματος το οποίο και μαρτυρούν με τις ποιότητες και ιδιότητες που δεν είναι υλικής προέλευσης, αποφεύγουμε τη ριζική διάκριση αίσθησης και νόησης, τη μείξη τους, ή το δυιστικό χωρισμό τους. Πώς όμως; Μήπως εμφιλοχωρεί ο κίνδυνος της πνευματοκρατίας ο οποίος δεν είναι παρά δυναμικός πανθεϊσμός; Παράλληλα, διαπιστώνοντας πως το κοσμικό και το ανθρώπινο είναι ταυτίζονται, δεν καταφάσκουμε στις αρχές του πανθεϊσμού; Τα ερωτήματα θα μπορούσαν να πολλαπλασιασθούν, αλλά οφείλουμε να πούμε κάτι απλό: Η ετερότητα των μεγεθών που κατοπτρίζεται κάλλιστα στην ετερότητα των ανθρωπίνων υπάρξεων, εκεί βρίσκεται ουσιαστικά η λογική αρχή της ετερότητας, αναδύει γνώση η οποία δεν είναι επανάληψη του ταυτού, γνώση η οποία είναι πρώτιστα ηθική ως μήτρα κοινωνίας και εννόησης.