Τα όρια της ανεκτικότητας

Η σύγχρονη ιδέα της ανεκτικότητας απέναντι στις πεποιθήσεις και τις αντιλήψεις των άλλων ως στάση που συμβάλλει στο κοινό καλό εμφανίστηκε την εποχή του Διαφωτισμού, ύστερα από αιώνες θρησκευτικών πολέμων. Αφού την ανέπτυξαν μεγάλοι στοχαστές όπως ο Τζων Λοκ και ο Βολταίρος, κέρδισε σταδιακά έδαφος και ρίζωσε στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Ωστόσο, με την επανεμφάνιση του φανατισμού και της τρομοκρατίας, η θρησκευτική ανεκτικότητα αμφισβητείται πλέον ευθέως από μια φοβισμένη κοινή γνώμη. Ο Denis Lacorne εξετάζει την εμφάνιση και την εξέλιξη της νεωτερικής ιδέας της ανεκτικότητας καλώντας μας να αναστοχαστούμε πώς πρέπει να αντιδράσουμε στις σύγχρονες προκλήσεις. Δίνει μάλιστα στη μελέτη του έναν ευρύ χρονικό ορίζοντα, εξετάζοντας ακόμα και προνεωτερικές όψεις της, όπως η "ανεκτικότητα" των Οθωμανών και της Βενετικής Δημοκρατίας, για να φτάσει μέχρι την απαγόρευση της μπούρκας στη Γαλλία και στα κινήματα της λευκής υπεροχής στις ΗΠΑ τον 21ο αιώνα. Το όρια της ανεκτικότητας θέτουν κρίσιμα ερωτήματα: Πρέπει να επιβάλλουμε όρια στην ελευθερία της έκφρασης στο όνομα της αξιοπρέπειας του ανθρώπου; Πρέπει να αποδεχόμαστε θρησκευτικά σύμβολα στον δημόσιο χώρο; Μπορούμε να ανεχόμαστε τους αρνητές της ανεκτικότητας; Μολονότι αναγνωρίζει ότι ανεκτικότητα δεν σημαίνει κατάργηση κάθε ορίου, ο συγγραφέας την υπερασπίζεται απέναντι σε πρόσφατες προσπάθειες παράκαμψής της. Υποστηρίζει ότι, διαφορετικό, απειλείται η ίδια η ύπαρξη της πλουραλιστικής κοινωνίας. Το βιβλίο είναι μια καίρια συμβολή στον διάλογο για τις θεμελιώδεις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η δημοκρατία τον 21ο αιώνα. Τα όρια της ανεκτικότητας τιμήθηκαν το 2017 με το Βραβείο Montyon της Γαλλικής Ακαδημίας.