Νούς και κόσμος

Το βιβλίο αυτό επιδιώκει να δείξει ότι το πρόβλημα της σχέσης νου και σώματος, στην περίπτωση των έμβιων ζωικών οργανισμών, δεν περιορίζεται μονάχα στο ζήτημα των σχέσεων του νου με τον εγκέφαλο και τη συμπεριφορά, αλλά επηρεάζει και τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε ολόκληρο τον κόσμο [cosmos] και την ιστορία του. Τις φυσικές επιστήμες και την εξελικτική βιολογία δεν τις εξετάζουμε ανεξάρτητα από αυτή την κατανόηση, και πιστεύω ότι μια ορθή εκτίμηση της δυσκολίας του προβλήματος οφείλει να μεταβάλλει, σε τελική ανάλυση, την αντίληψή μας για τη θέση που κατέχουν οι φυσικές επιστήμες στην περιγραφή της φυσικής τάξης. … Ο κόσμος είναι ένας συναρπαστικός τόπος, και η ιδέα ότι κατέχουμε τα βασικά αναγκαία εργαλεία για να τον κατανοήσουμε δεν είναι περισσότερο πειστική τώρα απ’ όσο ήταν την εποχή του Αριστοτέλη. Το πιο συναρπαστικό στοιχείο του είναι το ότι παρήγαγε εσένα, εμένα και τους συνανθρώπους μας. Αν η σύγχρονη έρευνα στη μοριακή βιολογία αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο θεμιτών αμφιβολιών για την πλήρως μηχανιστική εξήγηση της προέλευσης και της εξέλιξης της ζωής, μια εξήγηση δηλαδή που εξαρτάται μόνο από τους νόμους της χημείας και της φυσικής, αυτό μπορεί να συνδυαστεί με την αποτυχία του ψυχοφυσικού αναγωγισμού, υποδεικνύοντας έτσι ότι στην ιστορία της φύσης ενεργοποιούνται επίσης αρχές ενός διαφορετικού τύπου: αρχές που διέπουν την ανάπτυξη τάξης και ως προς τη λογική μορφή τους είναι τελεολογικές παρά μηχανιστικές. Έχω πλήρη επίγνωση του γεγονότος ότι τέτοιου είδους αμφιβολίες θα φανούν σε πολλούς εξωφρενικές, αλλά αυτό συμβαίνει επειδή όλοι σχεδόν στον εκκοσμικευμένο πολιτισμό μας έχουμε υποχρεωθεί να θεωρούμε το αναγωγιστικό ερευνητικό πρόγραμμα ως ιερό και απαραβίαστο, επειδή τάχα οτιδήποτε διαφορετικό δεν θα ήταν επιστήμη…