Εμμονές και οικειότητα

Η παρατήρηση, διερώτηση και εξερεύνηση του σώματος αποτελούν την πιο οικεία, ιδιωτική, ριζοσπαστική και εξαιρετικά ευαίσθητη θεματική των εικαστικών τεχνών, συνιστώντας ταυτόχρονα κεντρικό άξονα της μοντέρνας και σύγχρονης αυστριακής τέχνης. Η έκθεση δεν φιλοδοξεί να αναλύσει το πολιτιστικό αυτό φαινόμενο με μία εγκυκλοπαιδική παράθεση ονομάτων, αλλά να παρουσιάσει σχέδια 13 σύγχρονων Αυστριακών καλλιτεχνών, που συνδηλώνουν τον εξαιρετικό πλούτο ενός ταξιδιού στην αυτοκρατορία των εμμονών, των καταστροφών, της οικειότητας, των συνευρέσεων. Στο πλαίσιο της αφήγησης εντάσσονται ψυχαναλυτικές προσεγγίσεις, στοιχεία ενός πνευματικού μετά-συμβολισμού, αποδομητικές γλωσσολογικές στρατηγικές, αισθητικές ουτοπίες και ένα είδος νεο-ρομαντισμού. Αναδεικνύονται αντηχήσεις με σπουδαίους Αυστριακούς στοχαστές, μεταξύ των οποίων ο Sigmund Freud, που περιλαμβάνουν έναν προκλητικό και αιχμηρό σχολιασμό για το σώμα με όλα τα ψυχολογικά, μυθολογικά και πολιτικά συμφραζόμενα, που σχετίζονται με το πολιτισμικό πεδίο της σύγχρονης κοινωνίας. Συμμετέχουν με έργα τους οι ακόλουθοι avant-garde καλλιτέχνες: Alfred Kubin, Maria Lassnig, Alfred Hrdlicka, Arnulf Rainer, Gunter Brus, Hermann Nitsch, Oswald Oberhuber, Hubert Scheibl, Christian Ludwig Attersee, Kurt Kocherscheid, Hans Fronius, Lois Weinberger, Birgit Jurgenssen. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο επιμελητής της έκθεσης, Lorand Hegyi «Μπορούμε να ισχυριστούμε ότι οι καλλιτέχνες που παρουσιάζονται στη συγκεκριμένη έκθεση ταυτίζονται συχνά με το πολιτιστικό κύρος της Αυστρίας, ή και με ορισμένες αφηγήσεις που είναι κατεξοχήν θέμα στον αυστριακό πολιτισμό. Όπως τα αλλόκοτα, αινιγματικά, φανταστικά εικονο-διηγήματα του Alfred Kubin, οι ψυχολογικές διερωτήσεις του Hans Frohnius, το Totenmaske του Arnulf Rainer, τα αυτό-βασανιστικά, παθολογικά παραμορφωμένα κομμάτια γυναικείων σωμάτων και αυτο-πορτρέτων της Maria Lassnig, οι μεταφορικές συμβιώσεις αρχιτεκτονικής και ανατομίας του Hermann Nitsch, ή η βιρτουόζα, παθιασμένη, εκστασιακή στρωμάτωση κειμένου και εικόνας του Gunter Brus, που δεν εκφράζουν μόνο τη ριζοσπαστική αναφορά στο σώμα της παράδοσης του Wiener Aktionismus, αλλά και την εξίσου ριζοσπαστική γλωσσοκριτική, ιδεολογοκριτική, πολιτιστικοκριτική, υπονομευτική στάση της προοδευτικής αυστριακής λογοτεχνίας από τον Karl Kraus έως τον Thomas Bernhard και την Elfriede Jelinek. Στο πλαίσιο αυτό, τα έργα των αυστριακών καλλιτεχνών που παρουσιάζονται νοούνται ως εν μέρει κρυφή, εν μέρει προφανής συνέχεια των κριτικο-υπονομευτικών, συχνά ψυχοπαθολογικών, συχνά ειρωνικών-επιφυλακτικών στάσεων του βιεννέζικου fin de siecle και του ξεκινήματος του 20ού αιώνα. Όπως ο Klimt, ο Schiele, ο Kokoschka είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι με την παλαιά Βιέννη ως πόλη που γέννησε την ψυχανάλυση, την φιλοσοφία της γλώσσας, τη σύγχρονη λογοτεχνία ή την δωδεκάφθογγη μουσική, έτσι καλλιτέχνες όπως ο Arnulf Rainer, η Maria Lassnig, ή η γενιά του "Wiener Aktionismus" θεωρούνται σήμερα ως τυπικά βιεννέζικα φαινόμενα της δεκαετίας του '60».