Τα πανεπιστήμιά μου. Το αφεντικό

Είναι το τρίτο (1913) της αυτοβιογραφικής Τριλογίας (Τα παιδικά χρόνια - Η Εφηβεία - Τα πανεπιστήμια μου) του μεγαλοφυούς συγγραφέα των προλετάριων που και τα τρία μέρη της αποτελούν ένα αδιαίρετο σύνολο. Μέσα απ' τις συμπληγάδες της ζωής εκείνης της περιόδου ένα παιδί αντιστέκεται με το ένστικτό του και με την ακατανίκητη ανθρωπιά του να διαφυλάξει την αξιοπρέπεια τη δική του και των άλλων. Η ζωή του Γκόρκι είναι η αντανάκλαση της ζωής του ρώσικου λαού της εποχής εκείνης που αρνιόταν να υποκύψει στο δεσποτισμό. Η Τριλογία δεν είναι μόνο απλή περιγραφή οδυνηρών προσωπικών αναμνήσεων, αλλά ξεπερνά την ιδιότυπη ατομική περίπτωση και δυναμώνει προοπτικά το μήνυμα της ανθρωπιάς όσο ο άνθρωπος συνειδητοποιεί την ανάγκη για αγώνα.