Η λευκή φρουρά

"Πάνω από τον Δνείπερο, την αμαρτωλή, αιμόφυρτη και χιονισμένη γη, ανέβαινε προς τα σκοτεινά ύψη ο σταυρός του μεσονυκτίου του Αγίου Βλαντιμίρ. Από μακριά φαινόταν σα να είχε σβήσει η οριζόντια γραμμή του, σα να είχε γίνει ένα με την κάθετη, κι ο σταυρός έμοιαζε τώρα με ξίφος, ένα ξίφος αιχμηρό κι απειλητικό. Αλλά δεν ήταν τρομερό ξίφος. Όλα θα περάσουν. Οι πόνοι, τα βάσανα, το αίμα, η πείνα, η πανούκλα. Το ξίφος θα χαθεί και θα μείνουν μόνο τ' άστρα, όταν πάνω στη γη δεν θα έχει μείνει ούτε ίχνος από τα κορμιά μας και τις προσπάθειές μας. Δεν υπάρχει άνθρωπος στον κόσμο που να μην το ξέρει αυτό. Τότε, γιατί δεν θέλουμε να στρέψουμε τα βλέμματά μας στ' αστέρια;" Κίεβο, Δεκέμβρης του 1918. Η Ουκρανία βρίσκεται βυθισμένη σε έναν χαοτικό εμφύλιο πόλεμο τον οποίο πυροδότησε η Ρωσική Επανάσταση του 1917. Η παλιά ρωσική οικογένεια των Τουρμπίν -ή μάλλον ό, τι απέμεινε από αυτήν, μια και ο πατέρας και η μητέρα έφυγαν από τη ζωή-, ο Αλέξης, η Ελένα και ο Νικόλκα, και οι φίλοι τους, κομμάτι μιας προεπαναστατικής Ρωσίας που αποσυντίθεται, αισθάνονται να ανατρέπονται οι βεβαιότητές τους, να διαλύεται ο κόσμος τους, προσπαθώντας οι ίδιοι να μην παρασυρθούν από τη διαλυτική αυτή δύναμη. Αυτή την υπαρξιακή κρίση αποτυπώνει αριστουργηματικά ο Μπουλγκάκοφ, την προσπάθεια του ανθρώπου που παρασύρεται από το ρεύμα της ιστορίας προσπαθώντας να διατηρήσει την ανθρωπιά του μέσα στη βαρβαρότητα που τον περιβάλλει. Και πέρα από την οικογένεια των Τουρμπίν, μεγάλος πρωταγωνιστής του κλασικού αυτού έργου είναι η Πόλη -ο Μπουλγκάκοφ δεν την αποκαλεί ποτέ Κίεβο-, η οποία με τη Λευκή Φρουρά εντάχθηκε στη χορεία των πόλεων που έχουν αναθεμελιωθεί λογοτεχνικά μέσα από την πέννα ενός μεγάλου συγγραφέα.