Το ημερολόγιο ενός περιττού ανθρώπου

Μα υπάρχουν περιττοί άνθρωποι; Βεβαίως και υπάρχουν, απαντάει ο Ιβάν Τουργκένιεφ και μέσα από τις σελίδες του σύντομου αυτού αριστουργήματος προσδίδει τον χαρακτηρισμό αυτό σε όλους τους παρόμοιους με τον ήρωά του στη νουβέλα αυτή ανθρώπους, που με την αδύναμη θέλησή τους δεν είναι σε θέση να υπερασπιστούν τις επιθυμίες τους και τα δικαιώματά τους στο πέρασμα της ζωής τους. Πρόκειται για μια εξαιρετική απεικόνιση της ψυχοσύνθεσης πολλών διανοούμενων της εποχής του και όχι μόνο, προϊόν ίσως και της ομόφωνα εχθρικής στάσης των ομοτέχνων του απέναντί του, που τον οδήγησε να εγκαταλείψει τη Ρωσία και να εγκατασταθεί στο Μπάντεν Μπάντεν της νότιας Γερμανίας.