Συμφορά από το πολύ μυαλό

Πορτρέτα με χαρακτήρα, ονομάζει τα πρόσωπά του ο συγγραφέας· πορτρέτα μόνο πορτρέτα πρέπει να δρουν στην κωμωδία και στην τραγωδία. Με ορισμένες τους ιδιότητες, τα πορτρέτα του Γκριμπογέντοφ σχετίζονται με τα πρόσωπα της ευρωπαϊκής κωμωδίας. Οι ρόλοι είναι γνωστοί – ο συντηρητικός πατέρας, η κόρη που διαλέγει γαμπρό, ο καλός γαμπρός που παραμερίζεται για να προτιμηθεί ο κακός, η ξύπνια υπηρέτρια που μετέχει με διάφορους τρόπους στο ερωτικό παιχνίδι, ο καραβανάς αξιωματικός, ο γέρος κουφός πρίγκιπας, ο άλλος γενναίος αξιωματικός που τώρα έχει απόλυτα υποκύψει στον συζυγικό ζυγό κτλ. Ο λόγος του Γκριμπογέντοφ είναι λόγος ενός ελεύθερου καλλιτέχνη – ούτε λόγιος, ούτε λαϊκός. Ακόμη και το πρόβλημα του λαού, που τόσο το έχει σκεφτεί και κατανοήσει, δεν το προσεγγίζει ρομαντικά και συναισθηματικά ούτε με εκφραστικές παραχωρήσεις προς το μέρος του λαού. Είναι έκφραση απόλυτα προσωπική, που χάρη στην πρωτοτυπία και την επιγραμματικότητά της, έγινε τόσο οικεία στα χείλη των διανοούμενων και του κοινού.