Και ο Θεός μπήκε στην Αβάνα

Κάποτε ένας Αμερικανός πρόεδρος ανέθεσε σ' έναν πράκτορα της CIA να κάνει μια επιτόπια μελέτη της κουβανέζικης επανάστασης. Μετά από καιρό ο πράκτορας στέλνει σαστισμένος την εξής αναφορά: "Κύριε Πρόεδρε, δεν υπάρχει ανεργία αλλά κανείς δεν δουλεύει. Κανείς δεν δουλεύει αλλά σύμφωνα με τις στατιστικές εκπληρώνονται όλοι οι παραγωγικοί στόχοι. Εκπληρώνονται όλοι οι παραγωγικοί στόχοι αλλά δεν βρίσκεις τίποτα στα καταστήματα. Δεν βρίσκεις τίποτα στα καταστήματα αλλά όλοι τρώνε. Όλοι τρώνε αλλά επίσης όλοι παραπονιούνται διαρκώς ότι δεν υπάρχουν τρόφιμα. Ο κόσμος παραπονιέται διαρκώς αλλά όλοι πάνε στην Πλατεία της Επανάστασης και ζητωκραυγάζουν υπέρ του Φιδέλ. Κύριε Πρόεδρε, έχουμε όλα τα στοιχεία αλλά κανένα συμπέρασμα..." Χρησιμοποιώντας διαφορετικές τεχνικές γραφής όπως το ταξιδιωτικό χρονικό, το ρεπορτάζ, τη συνέντευξη και κυρίως την προσωπική ματιά του έντονα πολιτικοποιημένου συγγραφέα, ο Μονταλμπάν προσπαθεί να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα για την κουβανέζικη επανάσταση και, κυρίως, για την αμφιλεγόμενη προσωπικότητα του Φιδέλ Κάστρο. Σε αντίθεση με τον πράκτορα του ανέκδοτου που κυκλοφορεί ευρύτατα στην Κούβα, ο Μονταλμπάν καταλήγει σε μια εμπεριστατωμένη, ζωντανή και άκρως ενδιαφέρουσα εικόνα της κουβανέζικης πρότασης που, παρά τα αδιέξοδά της, εξακολουθεί να αποτελεί μια αξιοπερίεργη τρύπα στην παντοκρατορία του καπιταλισμού.