Αλέξανδρος Παπαναστασίου: Θεσμοί, ιδεολογία και πολιτική στο Μεσοπόλεμο

"Η παρουσία του Αλέξανδρου Παπαναστασίου στην πολιτική ζωή και η συμβολή του στη διαμόρφωση των δημοκρατικών θεσμών: 1908 - 1936" ήταν ο κεντρικός τίτλος του διήμερου επιστημονικού συνεδρίου που διοργανώθηκε, τον Απρίλη του 1983, στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από τους υπεύθυνους του κλάδου της Πολιτικής Ιστορίας και τους συνεργάτες τους. Με την ευκαιρία της έκδοσης των πρακτικών -που στο μεταξύ εμπλουτίστηκαν και με άλλες εξίσου σημαντικές μελέτες συναφείς προς το αντικείμενο του συμποσίου-, αισθάνομαι την ανάγκη να υπογραμμίσω εδώ τα κυρίαρχα σημεία από τα οποία προκύπτει και επιβεβαιώνεται η ξεχωριστή σημασία και απήχηση της όλης επιστημονικής προσπάθειας. Αναλυτικότερα το επιστημονικό αυτό συνέδριο: α) Λειτούργησε ως επιστημονικό πρίσμα μέσα από το οποίο προσεγγίστηκε από πολλές πλευρές (νομική, πολιτική, κοινωνική, οικονομική, συνταγματική, διεθνολογική και πολιτιστική) η τόσο αμφιλεγόμενη και πολυκύμαντη ιστορική περίοδος του ελληνικού μεσοπολέμου, β) Αναζωογόνησε την ιστορική μνήμη σ' ό,τι αφορά τα καίρια ζητήματα της Νεοελληνικής Ιστορίας, παρέχοντας ταυτόχρονα την ευκαιρία στους φοιτητές να ακούσουν συγκροτημένες εισηγήσεις και να λάβουν μέρος στις ενδιαφέρουσες συζητήσεις, γ) Πρόβαλε την επικαιρότητα της πολιτικής σκέψης του Παπαναστασίου επισημαίνοντας π.χ. τις απόψεις του για εκλογικό σύστημα που αποδείχτηκαν ικανές να λειτουργήσουν ακόμη και σήμερα, δ) Χαρακτηρίστηκε από μια πολυκλαδική θεώρηση των θεμάτων και ένα ασυνήθιστο για τα καθιερωμένα "ήθη" ανθρώπινο κλίμα επικοινωνίας και, τέλος, ε) Τα κείμενα των εισηγήσεων αποτελούν ήδη τον κορμό του παρόντος τόμου ο οποίος θα καλύψει ασφαλώς ένα αναμφισβήτητο κενό, δεδομένου ότι δεν υπήρχε μέχρι σήμερα στην ελληνική βιβλιογραφία μια συνολική, συνθετική και πολυδιάστατη αποτίμηση και αξιοποίηση του θεωρητικού έργου του Αλ. Παπαναστασίου. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)