Ευρώπη

Τι σημαίνει "Είμαι Ευρωπαίος"; Πώς διαμορφώθηκε η "ευρωπαϊκή ταυτότητα"; Πότε η έννοια της ευρωπαϊκότητας έπαψε να είναι μονάχα μια φαντασίωση λογίων και διανοητών, αριστοκρατών και αυτοκρατόρων, και άρχισε να γίνεται ιδέα μαζική; Για να διαμορφωθεί αυτή η ιδέα, πέρασαν δυόμισι χιλιάδες χρόνια μισαλλοδοξίας, πολέμων και αλληλοσφαγής. Μόλις πενήντα χρόνια μάς χωρίζουν από την τρέλα του Β' Παγκοσμίου πολέμου, αρκούν πενήντα χρόνια; Το πρώτο κείμενο του βιβλίου είναι ένα ιστορικό δοκίμιο για τον χριστιανισμό και για τον πόλεμο, για την πολιτισμένη Ευρώπη και για τον κόσμο των αγρίων, για τον Ευρωπαίο, τον "ξένο" και τον ευρωκεντρισμό. Ποιες χώρες τοποθετούμε στην "περιφέρεια" και ποιες στο "κέντρο"; Η διάκριση βοηθά ή δυσκολεύει την ιστορική ερμηνεία; Ένα δεύτερο δοκίμιο, για τις ανθρώπινες δικτυώσεις που συνδέουν το κέντρο με την περιφέρεια - οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές, πολιτισμικές. Και τρία σχόλια, προ πολλού δημοσιευμένα και ακόμη επίκαιρα. Μετά την πτώση του Τείχους, "Η νέα αταξία πραγμάτων". Μετά την Βοσνία, "Bellum europaeum, pax americana". Και με το Πάσχα στο Κόσοβο, "Ο σχιζοφρενής πολιτισμός". Γιατί η επικαιρότητα; Μα επειδή ο ιστορικός, εκτός από επαγγελματίας, είναι και ζώον πολιτικόν.