Ηγετικές μορφές του μεσοπολέμου και εξωτερική πολιτική

Η μελέτη των ηγετικών ελίτ και των ηγετών της μεσοπολεμικής περιόδου αποκτά βαρύνουσα σημασία για την κατανόηση των βαθύτερων και πολυποίκιλων αλλαγών που σημειώθηκαν σ' αυτή. Στην εικοσαετία ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, στα είκοσι ένα χρόνια του Μεσοπολέμου αναδείχτηκαν ηγετικές μορφές, οι οποίες σημάδεψαν την ιστορία και κάθε μία από αυτές διαδραμάτισε τον δικό της, λιγότερο ή περισσότερο, σημαντικό ρόλο, ωστόσο, άξιο διερεύνησης. Ως προς ορισμένους Έλληνες, τα ονόματα των οποίων ενδεχομένως να μην είναι ιδιαίτερα γνωστά στο ευρύ κοινό, όπως ο Μιχαλακόπουλος και ο Πολίτης, η απόφασή μας να τους συμπεριλάβουμε στη μελέτη μας επηρεάστηκε από το γεγονός ότι, στην ουσία, ήσαν δίπλα στον Βενιζέλο και συμπορεύονταν μαζί του. Πάντως, θα πρέπει να διευκρινίσουμε πως δόθηκε ιδιαίτερη θέση σε ηγετικές φυσιογνωμίες της ελληνικής πολιτικής σκηνής, μια και η Ελλάδα εντάσσεται στον κύκλο των άμεσων επιστημονικών μας αναζητήσεων, καθώς συνιστούσε, όπως και σήμερα βέβαια, οργανικό τμήμα του ευρωπαϊκού παγκόσμιου πολιτικού στίβου και τα όσα διαδραματίζονταν εκεί ήσαν άρρηκτα δεμένα με την ελληνική πραγματικότητα. Για τους λόγους αυτούς, άλλωστε, όταν αναφερόμαστε σε ηγετικές μορφές της παγκόσμιας κοινότητας εξετάζουμε, πολλές φορές, την ανάμιξή τους στα ελληνικά πράγματα, ώστε να διαπιστώσουμε τον βαθμό επηρεασμού της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής από τον ξένο παράγοντα.