Γιατί δημοκρατία;

Ποιους κινδύνους για τη δημοκρατία συνιστά η κατάρρευση του πολιτικού συστήματος; Αυτή η αγωνία διακατέχει όσους και όσες θεωρούν τη δημοκρατία ως μία από τις βασικές αξίες που οφείλουν να υπερασπιστούν, ακόμη κι αν έχουν επιφυλάξεις ή ασκούν κριτική στη συγκεκριμένη μορφή με την οποία πραγματώθηκε η δημοκρατία στην πατρίδα μας μετά το 1974. Η κρίση έθεσε το πρόβλημα της οικονομικής βιωσιμότητας της δημοκρατίας. Πώς μια κοινωνία μπορεί να αυτοκυβερνηθεί δημοκρατικά αν δεν είναι βιώσιμη οικονομικά; Και αν η κρίση που ζούμε δεν είναι παροδική αλλά αφορά μείζονες ανατροπές, ποια θέση έχει η δημοκρατία; Η διεύρυνση της ανισοκατανομής του πλούτου αποσυνθέτει όχι μόνο την έννοια του δήμου, αλλά και τη φαντασιακή του προβολή στη δημοκρατία. Πώς μπορούμε να σκεφτούμε τη δημοκρατία όταν οι άνθρωποι αισθάνονται απογοήτευση από τους θεσμούς της, όταν η ίδια δεν μπορεί να πάρει αποφάσεις για το μέλλον της, γιατί το έχει ήδη υποθηκεύσει; Η σύγχρονη δημοκρατία πρέπει να γίνεται κατανοητή στο πλαίσιο της διεθνούς διακυβέρνησης που είναι κάτι περισσότερο από το άθροισμα των δημοκρατιών, των διεθνών οργανισμών και των αγορών. Η αποδυνάμωση του αντιπροσωπευτικού συστήματος καταλήγει στην εμφάνιση μη πολιτικών ή αντιπολιτικών κινήσεων και κινημάτων, τα οποία βρίσκονται διάσπαρτα στο κοινωνικό σώμα, από τις εξεγερμένες ελίτ έως τους εξεγερμένους υποπρολεταρίους. Η κρίση πλήττοντας και ακυρώνοντας τα κοινωνικά δικαιώματα, πλήττει την ίδια την ιδιότητα του πολίτη. Επομένως για ποιο είδος δημοκρατίας μπορούμε να μιλήσουμε; Ωστόσο, η συζήτηση για τη δημοκρατία είναι, και πρέπει να κατανοηθεί ως συζήτηση για την έξοδο, για την επαύριον της κρίσης. Και αν αυτή η έξοδος δεν θα είναι επάνοδος στις παλιές ξένοιαστες μέρες, χρειάζεται να σκεφτούμε την αναθέσμιση της δημοκρατίας, ώστε να αντέξει στις υψηλές θερμοκρασίες που προκαλεί και θα προκαλέσει στο κοινωνικό σώμα η κρίση". Α. Λιάκος