Κοινωνία και πολιτική θεωρία

Η πολιτική θεωρία τον φιλελευθερισμού είχε αποδείξει από τα μισά του 19ου αιώνα ότι η ελευθερία του πολίτη για την οποία έγιναν επαναστάσεις μετατράπηκε στην περίφημη ελευθερία της αγοράς που παράγει ανισότητα και αδικία. Με αυτή την έννοια, όσο ο παραγόμενος πλούτος συσσωρεύεται στον έναν πόλο τόσο μεγεθύνεται η αθλιότητα στον άλλο δημιουργώντας έτσι βαθύ κοινωνικό χάσμα που οδηγεί σε δομική κρίση. Ωστόσο, η εξέλιξη του φιλελευθερισμού οδηγείται στο κράτος ανάπτυξης και πρόνοιας που ξεπερνώντας τις κρίσεις του στις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα μετασχηματίζεται στο νεο-φιλελευθερισμό. Η πολιτική θεωρία του δοκιμασμένου σοσιαλισμού, στα εβδομήντα και πλέον χρόνια ζωής του, απέδειξε ότι απέχει πολύ από τους μεγαλεπήβολους στόχους του. Ενώ τα μέσα παραγωγής δεν αφέθηκαν στην κυριότητα των ιδιωτών, όπως στον καπιταλισμό, μετά την επανάσταση του Οκτώβρη δημιούργησαν νέες κοινωνικές τάξεις αντί να τις εξαλείψουν. Στην πολιτική σκηνή, παραποιήθηκε η πραγματική σοσιαλιστική έννοια της δημοκρατίας, παρά την επαναλαμβανόμενη λενινιστική ρήση "όλη η εξουσία στις επιτροπές". Η συμμετοχή του εργαζόμενου πληθυσμού είτε στα συνδικάτα είτε στις επιτροπές περιορίστηκε στους λίγους ειδικούς. Η δημιουργία μιας νέας πολιτικής θεωρίας του δημοκρατικού σοσιαλισμού που θα μπορούσε να έχει στόχο τον άνθρωπο και την εξέλιξη του περιφρουρώντας τη συμμετοχή του και τις δημοκρατικές διαδικασίες όχι μόνο φάνταζε κατά τη διάρκεια της τρίτης δεκαετίας του περασμένου αιώνα αλλά προβάλλει έως σήμερα τόσο ως ένας διακαής πόθος και διαρκής στόχος όσο και ως μια αναγκαιότητα στις τάξεις των εργαζομένων σε διεθνή πλαίσια.