Τα μικρά ψάρια είναι ευέλικτα

Το αδιέξοδο από το οποίο πρέπει να εξέλθουμε είναι γνωστό. Ακόμη κι αν η κατανάλωση αυξανόταν, οι θέσεις εργασίας θα λιγόστευαν, διότι διαρκώς παράγονται όλο και τελειότερα μηχανήματα, που αναλαμβάνουν να διεκπαιρεώσουν ανθρώπινες δουλειές. Το ζητούμενο είναι επιχειρηματικές πρωτοβουλίες σε άλλες περιοχές, πρωτοβουλίες καλλιτεχνών, εμπνευσμένων επιστημόνων, φιλοσόφων και ανορθόδοξα σκεπτομένων. Αυτοί θα έπρεπε να καταλάβουν τις θέσεις των ρεμαλιών εκείνων που, πέρα του ότι τρέμουν τον ανταγωνισμό, δεν έχουν ακόμη να προτείνουν τίποτε απολύτως σχετικά με τη μορφή την οποία θα έπρεπε να λάβει ο κόσμος, ώστε να μην καταντήσει πολιτιστικός σκουπιδότοπος. Το ζητούμενο είναι ο πολίτης ως επιχειρηματίας και καλλιτέχνης. Αυτός μπορεί να πάρει μαθήματα από τον κοινωνικό πολιτισμό, των φτωχών από αυτό που ο Jean Ziegler ονόμασε νίκη των ηττημένων, να ανακτήσει χαμένες κοινωνικές, νοητικές και συναισθηματικές ποιότητες, καθιστώντας δυνατές τόσο στον εαυτό του όσο και στους άλλους νέες δραστηριότητες, που χαρίζουν στα πράγματα ένα καινούργιο νόημα. Η ευφυής ασκητική έχει ως προϋπόθεσή της την παιδεία και την ευρεία κατανόηση του κόσμου. Την επιθυμία εκ μέρους κάθε ανθρώπου να αναλάβει την ευθύνη της ζωής του και να βρει τον εαυτό του. Την περιέργεια για ταξίδια μέχρι το κέντρο αυτού του κόσμου. Η ευφυής ασκητική δε στηρίζεται απλώς και μόνο στην παραίτηση αλλά επίσης και στην εμπνευσμένη αναμόρφωση των ίδιων των θεμελίων της ζωής μας διαμέσου ενός πολιτισμού του επιχειρείν.