Πατρολογία

[...] Καθόσον αφορά στην δομή του Β΄ τόμου, στην κατάταξη της ύλης, ακολουθούμε τον Α΄ τόμο. Εκεί -στην Εισαγωγή- προτείνουμε, αντίθετα με ό,τι γενικά εφαρμόζουν άλλοτε και τώρα οι πατρολόγοι, την απόλυτη χρονολογική κατάταξη της ύλης. Χρονολογικά παρουσιαζόμενα τα πρόσωπα και τα κείμενα της Εκκλησίας, αποκτά ο αναγνώστης την όλη εικόνα της ζωής της Εκκλησίας που είναι ενιαία. Όταν στην Αλεξάνδρεια γράφει ο Μ. Αθανάσιος κατά του Αρείου, στην Νίσιβη και την Έδεσσα ο σύρος Εφραίμ συνθέτει τα οικοδομητικοδιδακτικά του ποιήματα, ενώ στην Ρώμη ο λατίνος Marius Victorinus επιχειρεί στοιχειώδη τριαδολογία. Η Εκκλησία είναι την εποχή εκείνη ενωμένη, έχει προβλήματα κοινά. Κι εμείς μελετάμε τους Πατέρες για να κατανοήσουμε την πορεία της Εκκλησίας. Την πορεία όμως αυτή καθορίζουν οι εκάστοτε δογματικές-θεολογικές-εκκλησιαστικές κρίσεις, που λίγο-πολύ αφορούν όλη την Εκκλησία. Οι μεγάλοι Πατέρες, ο κορμός δηλ. της Πατρολογίας, επιτέλεσαν το σημαντικότερο έργο τους με αφορμή τις κρίσεις αυτές, που εμφανίζονται διαδοχικά. Η κατάταξη άλλωστε της ύλης κατά είδη φιλολογικά και κατά τόπους (γεωγραφικές περιοχές) προϋποθέτει την κυριαρχία φιλολογικοϊστορικών ενδιαφερόντων, ενώ η Πατρολογία έχει θεολογικό χαρακτήρα, μολονότι χρησιμοποιεί επιμελώς και φιλολογικοϊστορικές μεθόδους. Εκείνο που πρώτιστα μας ενδιαφέρει είναι το φρόνημα και το πνεύμα που μέσω των φιλολογικών ειδών εξέφραζαν σε κάθε τόπο οι λίγοι Μεγάλοι Πατέρες και Διδάσκαλοι, οι πολλοί εκκλησιαστικοί συγγραφείς, οι κακόδοξοι, τα συλλογικά και συνοδικά κείμενα, οι αιρετικοί και οι περιθωριακοί χριστιανοί. [...] (από τον πρόλογο του συγγραφέα)