Στα Χριστούγεννα και τα Φώτα

Μεταξύ των εορταστικών λόγων του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου περιλαμβάνονται και οι Λόγοι ΛΗ΄ (Εις τα Θεοφάνια, είτουν Γενέθλια του Σωτήρος) και ΛΘ΄ (Εις τα άγια Φώτα). Ο πρώτος εκφωνήθηκε πιθανόν το 379 ή 380 στην Κωνσταντινούπολη, η δε αρχή του χρησιμοποιήθηκε αυτολεξεί από τον ποιητή του Κανόνα των Χριστουγέννων· Χριστός γεννάται, δοξάσατε· Χριστός εξ ουρανών απαντήσατε... Ο Γρηγόριος, εκτός από τη σημασία της εορτής των Χριστουγέννων, αναλύει και πλήθος άλλων σχετικών θεμάτων (πώς πανηγυρίζουν οι χριστιανοί, η διδασκαλία της δημιουργίας του ανθρώπου, της πτώσης και της σωτηρίας του δια της σαρκώσεως του Λόγου, αναίρεση των κατηγοριών των αιρετικών, η στάση μας μετά τη Γέννηση του Χριστού κ.ά.). Ο δεύτερος λόγος εκφωνήθηκε την ίδια χρονική περίοδο, επίσης στην Κωνσταντινούπολη. Οι θεολογικές αναφορές του εδώ αναλύουν -κατοχυρωμένες αγιογραφικά- το θέμα της πνευματικής κάθαρσης σε συσχετισμό προς τις ειδωλολατρικές καθάρσεις, το μυστήριο της Αγίας Τριάδος, την ουσία της γιορτής των Φώτων, τους συμβολισμούς της, τα είδη των βαπτισμάτων κ.λπ. Για τη συμπλήρωση του τεύχους καταχωρούνται και 31 επιλεγμένα Πατερικά αποσπάσματα για τα Χριστούγεννα και τα Φώτα.