Παροιμίαι δημώδεις

Το 1846 ο λόγιος δικηγόρος I. Βενιζέλος, θέλοντας κι αυτός να συμβάλει με αποδεικτικά στοιχεία στην προσπάθεια που κατέβαλλε τότε η Ελλάδα να πείσει τους ξένους για τα κληρονομικά δικαιώματα των Νεοελλήνων και για την ιστορική συνέχεια της παράδοσης, εξέδωσε την πλούσια συλλογή "Παροιμίαι δημώδεις". Μαζί με τις παροιμίες δίνει και την εξήγηση, αναφέρει τις περιστάσεις στις οποίες λέγονται και συνδέει συχνά το νόημα με αντίστοιχα χωρία από αρχαία κείμενα. Το έργο θεωρείται πολύ σημαντικό και είναι πάντα επίκαιρο και ζωντανό, διότι οι παροιμίες, ως προϊόντα της λαϊκής πείρας και σοφίας, εξακολουθούν να λειτουργούν και συχνά να καθοδηγούν την πρακτική ζωή των ανθρώπων. Οι παροιμίες, γράφει ο Δημ. Λουκάτος, είναι τα σοφά κληροδοτήματα των αιώνων, που με φραστική συντήρηση παραδίδονται από τη μια γενεά στην άλλη, διδάσκοντας την εμπειρία τους και δίνοντας έτοιμους τύπους αλληγορίας και παρομοίωσης, που χρειάζονται για να στηρίζουν ή να τεκμηριώνουν το λαϊκό λόγο. Είναι ένας σύντομος λόγος (έμμετρος ή πεζός), που διατυπώνει με τρόπο πυκνό, παραστατικό και συχνά αλληγορικό μια σοφή γνώμη, μια διαπίστωση, μια συμβουλή που βοηθάει τον άνθρωπο στην απόκτηση πείρας και φανερώνει τη δημιουργική δύναμη του λαού.