Το επιχειρηματικό κράτος

Οι μύθοι - τι πιστεύουμε για τον ρόλο του Κράτους Σύμφωνα με την εμπεδωμένη αντίληψη: 1ος μύθος: το Κράτος δεν μπορεί να παίξει αποτελεσματικά το ρόλο του επιχειρηματία, γιατί δεν αποσκοπεί στο κέρδος. Αναλαμβάνει δράση μόνο όταν η αγορά αποτυγχάνει. 2ος μύθος: το Κράτος δεν πρέπει να κάνει παραγωγικές επενδύσεις, γιατί εκτοπίζει μ' αυτόν τον τρόπο τους ιδιώτες επενδυτές (crowding out). 3ος μύθος: το Κράτος δεν καινοτομεί, απλώς επεμβαίνει διορθωτικά στην οικονομική λειτουργία. Και φυσικά διαχέει στο κοινωνικό σύνολο -μέσω αναδιανεμητικών πρακτικών που εφαρμόζει- τα οφέλη που έχουν παραχθεί ιδιωτικά. Στο εξαιρετικά πρωτότυπο βιβλίο της, η καθηγήτρια Mariana Mazzucato (πανεπιστήμιο Sussex) ανατρέπει αυτούς τους μύθους και αναλύει με ενάργεια τη θέση της: Το Κράτος ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΙ, επενδύοντας σε τομείς ιδιαίτερα υψηλού ρίσκου που οι ιδιώτες δεν είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν. Η δημόσια επένδυση παρακινεί και ενισχύει την αντίστοιχη ιδιωτική στους τομείς της Ανώτατης Παιδείας, της Έρευνας, της Ανάπτυξης και της Τεχνολογίας (Πληροφορική, Διαδίκτυο, Ενέργεια), μεταφέροντας την εμπεδωμένη γνώση στις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Στο Κράτος, λοιπόν, αναγνωρίζεται ο κυρίαρχος ρόλος του μοχλού μακροπρόθεσμης ανάπτυξης στον σύγχρονο καπιταλισμό. "Όταν το Κράτος οργανώνεται αποτελεσματικά, το χέρι του είναι σταθερό, παρέχοντας το όραμα και δίνοντας τη δυναμική ώθηση για να συμβούν πράγματα [...] Τέτοιες ενέργειες αποσκοπούν στην ενίσχυση της τόλμης των ιδιωτικών επιχειρήσεων. Και αυτό απαιτεί να μην αντιλαμβανόμαστε το Κράτος ως έναν απλό "φορέα διευκόλυνσης" της οικονομικής μεγέθυνσης. Είναι ένας βασικός εταίρος του ιδιωτικού τομέα - και πολλές φορές είναι ο πιο τολμηρός, αυτός που εκουσίως αναλαμβάνει εκείνους τους κινδύνους τους οποίους η επιχείρηση δεν θα αναλάμβανε". "Ο καινοτόμος, απομυθοποιητικός και εντέλει ανατρεπτικός χαρακτήρας του βιβλίου της Mariana Mazzucato έχει αναγνωριστεί από όλους, ενώ η συμβολή του στην κατανόηση των πραγματικών κοινωνικοοικονομικών και επιχειρηματικών διεργασιών που συνδέονται με την τεχνολογική και επιχειρηματική ανάπτυξη είναι αδιαμφισβήτητη". Γιάννης Καλογήρου Καθηγητής Τεχνολογικής, Οικονομικής και Βιομηχανικής Στρατηγικής, ΕΜΠ