Εθνική άμυνα και εθνικά χρέη

Ο Λόρδος Βύρωνας αναφέρεται στα Δάνεια της Ανεξαρτησίας στο ποίημα Δον Ζουάν: «Κάθε δάνειο δεν είναι απλώς ένα κερδοσκοπικό χτύπημα, αλλά εδραιώνει ένα έθνος ή ανατρέπει έναν θρόνο». Από την άλλη, ο Ελευθέριος Βενιζέλος τόνιζε εμφατικά: «…θα ήτο εσχάτη αφέλεια να πιστεύση κανείς, ότι ημπορεί να υπάρξει κράτος ανεξάρτητον, χωρίς να διαθέτη ανάλογον και καλώς οργανωμένην στρατιωτικήν δύναμιν». Κάποιες χώρες είναι ευνοημένες από τη γεωγραφία καθώς από τον γεωπολιτικό περίγυρό τους απουσιάζουν οι διακρατικές εντάσεις και οι συγκρουσιακές σχέσεις. Η Ελλάδα δεν συγκαταλέγεται μεταξύ αυτών. Ήταν και είναι καταδικασμένη να ευημερήσει σε ένα ρευστό και ασταθές γεωπολιτικό περιβάλλον. Οι αμυντικές δαπάνες είναι το ετήσιο ασφάλιστρο που καταβάλλει για να προστατεύσει τα εθνικά συμφέροντα και τα κυριαρχικά δικαιώματά της. Η αδήριτη γεω-πολιτική πραγματικότητα δεν της επιτρέπει την πολυτέλεια άλλης επιλογής. Αυτή η αναγκαστική επένδυση στην ασφάλειά της την επιβαρύνει δημοσιονομικά και της στερεί πολύτιμα αναπτυξιακά βοηθήματα. Ωστόσο, οι αμυντικές δαπάνες δεν ήταν η μήτρα που γέννησε όλα τα δημοσιονομικά δεινά της Ελλάδας στη μεταπολεμική και κυρίως στη μεταπολιτευτική περίοδο.