Αυτοκράτορας και Γαλιλαίος

Είναι βέβαια αδύνατο να εξετάσει κανείς μέσα σε λίγες σελίδες το «κοσμοϊστορικό» αυτό έργο, όπως το ονομάζει ο ίδιος ο συγγραφέας. Ο Ιουλιανός, είχε ήδη κινήσει την περιέργεια ενός άλλου μεγάλου, του Γκαίτε, που γράφει στον Σίλλερ στις 5 Ιανουαρίου του 1798 «… Θα ’θελα κάποια μέρα… να κάνω κάτι τρομερό, πραγματοποιώντας ένα σχέδιό μου γύρω από τον Ιουλιανό τον Αποστάτη…». Αυτός ο φιλόσοφος αυτοκράτορας, η ταραγμένη εποχή του, ο τραγικός του θάνατος ήτανε φυσικό να γοητέψει έναν θεατρικό συγγραφέα τόσο ευαίσθητο, ψυχολόγο και θαρραλέο όπως ο Ίψεν. Αναμφίβολα ο Ίψεν έσκυψε στις ιστορικές πηγές, όπως μαρτυρούν και οι παραπομπές. Όμως τις περισσότερες φορές η δραματική σκηνή προχωρεί μόνη της, ξέχωρα, πάνω στις λεπτομέρειες που του δίνει η ιστορία. Ο Ίψεν σεβάστηκε απόλυτα τους εκκλησιαστικούς ρήτορες και τους σοφιστές. Η γλώσσα τους είναι ατόφια από τα συγγράμματά τους. Το έργο τούτο είναι το τελευταίο δραματικό του Ίψεν, με θέμα ιστορικό. Το πρωτοφανέρωσε το 1873. Μεγάλοι μελετητές του Ίψεν συμφωνούν πως στον αυτοκράτορα και Γαλιλαίο ο Ίψεν εκφράζει την εσωτερική του διαμαρτυρία εν ονόματι των δικαιωμάτων του ατόμου ενάντια στο κατεστημένο σχήμα του Κράτους, της εκκλησίας και της Κοινωνίας.