Η γειτονιά της κυρίας Ανδρομάχης

Μια περιήγηση στον χωροχρόνο, σε μια λαϊκή αστική γειτονιά λίγες δεκαετίες πριν, μικρό το χρονικό διάστημα από τότε, αλλά καταιγιστικές οι αλλαγές. Η γειτονιά δανείζεται στο ανάγνωσμα το όνομά της από την Κυρία Ανδρομάχη και αυτό δεν γίνεται τυχαία αφού πρόκειται για ανθρωποκεντρικό αφήγημα. Η γειτονιά ζει την δύσκολη καθημερινότητά της στα χρόνια που ακολούθησαν τον εμφύλιο πόλεμο με τα πάθη των ανθρώπων οξυμένα που κάποτε γίνονται πρωτόγονα και βάρβαρα, το ψωμί λιγοστό και ο αγώνας της επιβίωσης σκληρός. Η πολιτεία απούσα στα προβλήματα της καθημερινότητας αρκείται να παρακολουθεί ή και να τιμωρεί κάποιους για το παρελθόν τους ή και για τις ιδέες τους όταν έτυχε να ονειρεύεται ένα καλλίτερο κόσμο. Και ο καθένας από τους αντιπροσωπευτικούς τύπους της ιστορίας μας κουβαλάει μέσα του τους καημούς και τις ελπίδες του, τις κακίες, την καλοσύνη και την αλληλεγγύη, όλο τόχει η γραφή. Έτσι ανοίγει ένα παράθυρο ορθάνοιχτο στο παρελθόν, με απλή αφήγηση προσγειωμένη και ρεαλιστική, με πλούσια χρήση των γλωσσικών ιδιωματισμών χωρίς λογοκρισία (το επιτρεπτόν ή μη) και μας δίνει εναργείς και ολοζώντανες εικόνες και προσπαθεί να σώσει πρόσωπα και καταστάσεις πριν τα σκεπάσει η λήθη και ο χρόνος. Η γνώση του παρελθόντος, ιστορίας και παράδοσης, έστω και αν γίνεται όπως εδώ λογοτεχνικά, είναι μια παρακαταθήκη για το δύσκολο παρόν αλλά και για το δυσκολότερο μέλλον που έρχεται απειλητικό καταπάνω μας. Άλλωστε η ιστορία επαναλαμβάνεται με τους δικούς της κανόνες και αναλογίες και πρέπει να την αποκρυπτογραφούμε για την δική μας άμυνα και αξιοπρέπεια. Άρης Μηλιώνης Καθηγητής - Ερευνητής - Συγγραφέας