Σαν σε καθρέφτη

Μια παιδική ανάμνηση, στις παρυφές του ονείρου, ανοίγει την αυλαία του βιβλίου· η ίδια ανάμνηση, παραλλαγμένη αλλά συνεχίζοντας την ίδια γειτνίαση με το όνειρο, την κλείνει. Στο μεσοδιάστημα η ηρωίδα (ή, μήπως, οι ηρωίδες;) έχει ταξιδέψει, έχει ερωτευτεί, έχει δημιουργήσει. Ωστόσο, στην Αθήνα ή στη Χάγη, στο ταξίδι με το τρένο ή ακούγοντας την ιστορία της μικρασιάτισσας γιαγιάς, το ταξίδι της Άρτεμης (ή, μήπως, της Χάρης) είναι πρωτίστως τάξεως ψυχικής. Είτε περιδιαβαίνει στα σοκάκια της Χάγης είτε σ’ εκείνα των Εξαρχείων, αυτό που δεσπόζει δεν είναι η εξωτερική κίνηση μα η εσωτερική ένταση. Και όταν αναζητεί μια υποτιθέμενη μητέρα κάπου στην Ολλανδία, η αναζήτηση πάλι ψυχική υπόθεση είναι. Έτσι, ο μικρός αφηγηματικός λαβύρινθος που στήνει η συγγραφέας σ’ αυτή την πρώτη της εμφάνιση δικαιώνεται πλήρως στο πιο κρίσιμο πεδίο για τον αναγνώστη: το ψυχικό, καθώς όλα γίνονται στην άλλη πλευρά του καθρέφτη. (Γιώργος Ξενάριος)