Μπουνάτσες και φουρτούνες

Η κουβέντα γύριζε γύρω από τη θάλασσα. Ξέφευγε πότε-πότε στην πολιτική κατάσταση της περιοχής, αλλά η κύρια συζήτηση ήτανε για τις νέες προοπτικές στο δια θαλάσσης εμπόριο και τις μεταφορές. Όλοι τους βλέπανε το σίδερο και τον ατμό να κερδίζουν τόπο στη θάλασσα, και κουβεντιάζανε για τα δάνεια και τις συμμετοχές στα καράβια. "Φεύγουνε, πια, τα πανιά", παραδεχότανε όλοι. Μα μετρούσανε και τα λεφτά για την καινούργια επένδυση. Μόνο οι μεγάλες φαμίλιες μπορούνε να βαστήξουνε τέτοιο έξοδο, και οι συνεταιρισμοί δύσκολοι. Πού να ζευγαρώσεις δυο και τρεις καραβοκυ­ραίους, σχεδόν αντίπαλους μέχρι χτες, σ’ ένα παπόρι; Ποιός θα κάμνει κουμάντο; Kαι ποιος θα το ταξιδεύει; Όλοι τους παραδεχότανε πως μόνο οι κρετιταδόροι και οι ναυλωτές μπορούνε να τους μονιάσουνε γιατί αυτούς είχανε ανάγκη οι καπεταναίοι κι αυτούς εμπιστευότανε. Ύστερα μπαίνουνε και οι τράπεζες στη μέση και οι ασφαλιστές, άλλος μπελάς κι αυτοί. Δάνεια, υποθήκες, ασφάλειες. Πράγματα που δεν τα ξέρανε οι καπεταναίοι κι έπρεπε να μπιστευτούνε τους μεσίτες που τα κανονίζανε. Κι αφού κουνούσανε, όλοι τους, με κατανόηση το κεφάλι τους, ξαναγυρίζανε στα θαλασσινά και στη λακέρδα πού ’τανε ξαπλωμένα μπροστά τους και περιμένανε υπομονετικά τα περόνια τους. (απόσπασμα από το κεφάλαιο πρώτο)