Άπαντα

[set] Στον τόμο αυτό έχουν περιληφθεί αφηγήματα, κυρίως αυτοβιογραφικά. Ο Κοτζιούλας, ακολουθώντας την παράδοση του Παπαδιαμάντη, του Βιζυηνού κ.α., με το δικό του γλαφυρό τρόπο και τη χαρακτηριστική γραφή του φωτίζει καθημερινά περιστατικά της ελληνικής περιφέρειας και της ζωής της πατρίδας του. Πορεύεται σε μια ανανεωμένη ηθογραφία, που, πίσω από το πέπλο του λυρισμού της ιδιοσυστασίας του και της χαμηλής φωνής του, αναφαίνεται ξεκάθαρη η ρεαλιστική, σχεδόν πραγματιστική, παρουσίαση της ζωής. Η αφέλεια των ηρώων του και του ίδιου, που μπολιάζονται με τη σκληρή καθημερινότητα και με απρόσμενα συμβάντα, οι φυσικές περιγραφές, που εμποτίζονται με την αδρότητα των διαλόγων και την αφοπλιστική ειλικρίνεια των εσωτερικών εκμυστηρεύσεων, το καυστικό χιούμορ, που έρχεται αντίβαρο στην τραγικότητα των συμβάντων και η γάργαρη λαλιά του χωριού του, που αλληλοδιαδέχεται έναν "προσαρμοσμένο" αστικό λόγο, αναδείχνουν τα πεζογραφήματα του Κοτζιούλα σε ιδιότυπα ενδιαφέροντα ακούσματα για τον αναγνώστη. Πέρα από την αξία τους σε σχέση με το περιεχόμενο και τις αισθητικές επιλογές, τα διηγήματα αυτά έχουν και μία ακόμη σημαντική αξία, γιατί εμπεριέχουν πολύτιμα λαογραφικά και κοινωνιολογικά στοιχεία, καθόσον αντιφεγγίζουν τη ρωμαίϊκη παράδοση μιας επαρχιακής κοινωνίας.