Ισπανικό καλοκαίρι

Διαβάζοντας το θεατρικό έργο της Πέννυς Μηλιά "Ισπανικό καλοκαίρι" δεν μαθαίνουμε σχεδόν τίποτε για το καλοκαίρι αυτό στην Ισπανία, που έχει στοιχειώσει τη ζωή και την ψυχή των τεσσάρων ηρώων. Το συμπληρώνουμε όμως με τη φαντασία μας. Η συγγραφέας μάς δίνει τα εργαλεία. Και αυτό είναι ένα μεγάλο προσόν για το έργο: όντας απολύτως ρεαλιστικό, αφήνει ταυτόχρονα κενά, για να συμπληρωθούν από εμάς. Τα πρόσωπα μιλούν αλογόκριτα. Λένε πράγματα που, στις μοντέρνες κοινωνίες που ζούμε, ντρεπόμαστε να πούμε, ακόμη και αν τα σκεφτόμαστε: "Και τι είναι, ρε, ο άνθρωπος αν δεν αγωνίζεται; Τι ήρθαμε να κάνουμε εδώ; Να γίνουμε φαΐ για τα σκουλήκια; […] Εγώ ξέρω ότι δίνω τη ζωή μου για το ίδιο ζώο, γι’ αυτό που με σταυρώνει. Το ίδιο ζώο που είμαι κι εγώ. Το λένε άνθρωπο. Και το αντέχω". Οι ήρωες της Πέννυς Μηλιά ανήκουν στους αυτόκλητους "αίροντας τας αμαρτίας του κόσμου", είναι αντάρτες πόλεων? και εδώ τα πράγματα δυσκολεύουν. Ως θεατές ή ως αναγνώστες επιζητούμε την ταύτιση μαζί τους. Πώς όμως να ταυτιστείς με πρόσωπα που ζουν στην κόψη του ξυραφιού, που αλλάζουν κατοικίες και ταυτότητες, που τους κυνηγάει η αστυνομία, που αναλαμβάνουν ακόμα και εκτελέσεις; [...] Είναι ύμνος σε μια κοινή μυθολογία. Λέγοντας μυθολογία, εννοώ κοινή αναφορά σ’ αυτά που φλογίζουν τον νου μας, σ’ αυτά που μας θρέφουν και μας συντηρούν. Κι ας μη ζούμε τις ζωές των ηρώων της Πέννυς και ας μην ακροβατούμε στην κόψη του ξυραφιού. Πραγματικά τους συναισθανόμαστε, γιατί, παρ’ όλη τη γερή σαν πανοπλία ιδεολογική σκευή που κουβαλούν και συγκινητικά υπερασπίζονται, η επέλαση του παρελθόντος τούς φανερώνει στα μάτια μας τόσο άοπλους, τους λυγίζει και τους αλλάζει τελικά στον ίδιο βαθμό που θα λύγιζε και θα άλλαζε τον καθένα μας. Όλα τα παραπάνω, μαζί με τα προσωπικά αδιέξοδα των προσώπων, τη λαχτάρα τους για κανονική ζωή, για έρωτα, για μητρότητα, τον ασθμαίνοντα ρυθμό της γραφής και την άψογη "αστυνομική" πλοκή, δημιουργούν ένα έργο ιδιαίτερα ενδιαφέρον, φτιαγμένο με μαστοριά και σκέψη. (Από τον πρόλογο της Κάτιας Γέρου, "Διαβάζοντας το Ισπανικό καλοκαίρι")