Ο πόλεμος των μαθηματικών

Ο δεκαετής πόλεμος ανάμεσα στον Νεύτωνα και τον Λάιμπνιτς: μια πικρή διαμάχη που οι ιστορικοί επί χρόνια έσπρωχναν κάτω από το χαλί. Οι δύο γίγαντες των Μαθηματικών κονταροχτυπήθηκαν δημόσια, σχεδόν μέχρι το τέλος της ζωής τους. Το αντικείμενο αυτού του ανηλεούς πολέμου ήταν η πατρότητα του Απειροστικού Λογισμού. Καθένας τους υποστήριζε ότι εκείνος (και μόνο) ήταν ο επινοητής αυτού του τόσο σημαντικού κλάδου των Μαθηματικών. Άραγε, ποιος είχε δίκιο; Μέσα από τον "Πόλεμο των Μαθηματικών" αναδύεται, με τον πιο δραματικό τρόπο, το κλίμα, η ένταση και ο αχός μιας από τις πιο σπάνιες και πιο σημαντικές διαμάχες στην ιστορία της επιστήμης: τα Μαθηματικά της Μεγάλης Βρετανίας (Νεύτωνας) ενάντια στα Μαθηματικά της Γερμανίας (Λάιμπνιτς). Πρόκειται για τη μνημειώδη σύγκρουση δύο Σχολών Διανόησης που εκπροσωπούνταν από δύο λαμπρές προσωπικότητες, δύο περήφανους ανθρώπους, δύο κορυφαίους μαθηματικούς, δύο παράξενους χαρακτήρες. Σήμερα, αμφότεροι θεωρούνται "οι πατέρες του Διαφορικού και Ολοκληρωτικού Λογισμού". Χάρη σε αυτούς τα Μαθηματικά γνώρισαν τη μεγαλύτερη ανάπτυξή τους από την εποχή των Αρχαίων Ελλήνων. Οι δύο μαθηματικοί, κάτω από άλλες συνθήκες, θα μπορούσαν να είναι οι καλύτεροι φίλοι· όμως η δόξα για τον Απειροστικό Λογισμό έσπειρε έχθρα και διχόνοια ανάμεσά τους, και τους έκανε να κηρύξουν τον πόλεμο (φανερό και μυστικό) ο ένας στον άλλο, επιστρατεύοντας κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσον. Για πρώτη φορά, αποκαλύπτονται όλα τα μυστικά, τα ύπουλα χτυπήματα και οι συνέπειες αυτής της -μέχρι τελικής πτώσεως- μαθηματικής μονομαχίας. Ο Απειροστικός Λογισμός είναι η κύρια οδός για σχεδόν όλους τους κλάδους των σύγχρονων Μαθηματικών. Χρησιμοποιείται στη μελέτη της κίνησης και της μεταβολής, και εφαρμόζεται σε κάθε πτυχή των θετικών -και όχι μόνο- επιστημών: από έναν απλό υπολογισμό του εμβαδού μιας επιφάνειας μέχρι τις διακυμάνσεις των χρηματαγορών. Σήμερα, όλοι οι πρωτοετείς φοιτητές των θετικών επιστημών διδάσκονται τον Απειροστικό Λογισμό. Όμως, τον δέκατο έβδομο αιώνα, αυτή η μαθηματική επινόηση ήταν μία από τις σημαντικότερες καινοτομίες της εποχής.