Η αναχώρηση του καθηγητή Μαρτένς

Ο καθηγητής Μαρτένς, σεβαστός πανεπιστημιακός δάσκαλος, επιτυχημένος διπλωμάτης και σύμβουλος του τσάρου, μετά από σύντομη παραμονή στο χωριό που γεννήθηκε, παίρνει το τρένο για να γυρίσει στην Αγία Πετρούπολη και στη διάρκεια του μικρού και αργόσυρτου ταξιδιού του κάνει έναν απολογισμό της ως τότε ζωής του. Η περιπλάνησή του αυτή στο παρελθόν φέρνει ένα-ένα στην επιφάνεια όλα τα γεγονότα που σηματοδότησαν τη θριαμβευτική κυριολεκτικά πορεία του προς την κορυφή, όπου βρίσκεται πια, αλλά και όλα όσα δεν τόλμησε, το μοναδικό έρωτα της ζωής του που έμεινε ανολοκλήρωτος, καθώς και τους κάθε λογής συμβιβασμούς και υποχωρήσεις που υποχρεώθηκε να κάνει προκειμένου να κατακτήσει την επιτυχία. Παρόλ' αυτά, εγωιστής και αυτάρεσκος καθώς είναι, αρνιέται επίμονα να αποδεχτεί πως στην πραγματικότητα έχει ξεπουλήσει τον εαυτό του και τις ικανότητες του στους ισχυρούς με αντάλλαγμα τ' αξιώματα και τα χρήματα, ως τη στιγμή που κάποια νεαρή συνταξιδιώτισσά του θα τον κάνει με τη στάση της και μόνο να συνειδητοποιήσει το ψεύδος πάνω στο οποίο έχει στηρίξει τη ζωή του. Έτσι το ταξίδι του καθηγητή προς την Αγία Πετρούπολη μετατρέπεται σε οδυνηρή πορεία προς την αυτογνωσία.