Κρήτη

Διαφορετικό ασφαλώς για καθέναν το ταξίδι. Βρίσκει κανείς συνήθως ό,τι ψάχνει. Κι ο Γιάννης Σκουλάς έψαχνε το "ύφος μιας μέρας" ενός Μινωίτη κεραμέα, ενός Αχαιού οπλίτη, ενός Ρωμαίου γαιοκτήμονα στο νησί. Ήθελε να διασχίσει μαζί τους το κατώφλι, να σταθεί πλάι τους την ώρα που δουλεύουν, που προσεύχονται, που αποχαιρετούν για πάντα έναν αγαπημένο, να νιώσει, όπως αυτοί, τη μελαγχολία ενός μοναχικού απογεύματος στο Λιβυκό. Στιγμές και ίχνη της καθημερινότητας αναζητούσε κι έμεινε γι' αυτό μακριά απ' τα πολυσύχναστα ανακτορικά κέντρα, προτιμώντας απ' όλα το πιο μακρινό, αυτό της Ζάκρου. Ανέβηκε σε απρόσιτες κορυφές, παρακολούθησε μια νοητή παράσταση στο θέατρο μιας εγκαταλελειμμένης νησίδας, στάθηκε μόνος ανάμεσα σ' άλλους, αόρατους μόνους στην άκρη ενός τείχους, εστίασε το βλέμμα σε λεπτομέρειες -μια υδρορρόη, το ραγισμένο επίχρισμα ενός τοίχου, τη δέστρα ενός βυθισμένου λιμανιού. Φωτογράφισε ακόμα κι ένα καλοδιατηρημένο μεσαιωνικό πατητήρι, επειδή έμοιαζε τόσο μ' εκείνα της αρχαιότητας, τα περισσότερα από τα οποία είναι πια κατεστραμμένα. Σαν να 'ταν εκεί - αυτό γύρεψε, αυτό θέλησε να ζήσει, προτού επιστρέψει, προσωρινά έστω, όπως λέει, στον παρόντα χρόνο. Από τους καρπούς του ταξιδιού του, μερικούς μόνον δημοσιεύουμε σε τούτη τη συλλογή. Με τον υπότιτλό της να απηχεί τον γνωστό στίχο του Ελύτη: "...και η πρώτη χαραγμένη στην πέτρα ευχή του ανθρώπου", προσπαθήσαμε ν' αναδείξουμε όχι μόνο το υποβλητικό υλικό που αποκόμισε, αλλά και την τόσο διαφορετική προσέγγισή του στην αρχαιότητα της Κρήτης. [...] (από το Σημείωμα των εκδοτών)