Το βιόφιλο σύμπαν

Το σύμπαν μας φαίνεται να είναι παράξενα "βιόφιλο", δηλαδή φαίνεται να παρέχει φιλοξενία στη ζωή. Μπορεί άραγε κάτι τέτοιο να θεωρηθεί τύχη, πρόνοια ή σύμπτωση; Σύμφωνα με τον κοσμολόγο Μάρτιν Ρης, η απάντηση εξαρτάται από μια απάντηση σε ένα άλλο ερώτημα που προκύπτει από την περίφημη παρατήρηση του Αϊνστάιν: "Εκείνο που με ενδιαφέρει περισσότερο είναι αν ο Θεός θα μπορούσε να είχε δημιουργήσει τον κόσμο διαφορετικά". Αυτό το συναρπαστικό βιβλίο εξετάζει τις εντυπωσιακές συνέπειες στην περίπτωση που η απάντηση στο προηγούμενο ερώτημα είναι καταφατική. Ο Ρης ερευνά την αντίληψη ότι το σύμπαν μας αποτελεί μέρος ενός τεράστιου "πολυσύμπαντος", ή ενός συνόλου από σύμπαντα, στο οποίο η πλειοψηφία των άλλων συμπάντων δε φιλοξενεί ζωή. Τότε αυτό που ονομάζουμε "νόμοι της φύσης" δε θα είναι παρά τοπικοί εσωτερικοί κανονισμοί που επιβλήθηκαν μετά από τη δική μας Μεγάλη Έκρηξη. Σ' αυτό το σενάριο, η κατοικία μας στο σύμπαν θα είναι ένα ιδιαίτερο, ενδεχομένως μοναδικό σύμπαν, όπου οι κυρίαρχοι νόμοι της φυσικής επέτρεψαν την ανάδυση της ζωής. Ο Ρης αρχίζει εξερευνώντας τη φύση του ηλιακού μας συστήματος και εξετάζοντας μια σειρά άλλων συναφών θεμάτων όπως το αν το σύμπαν μας είναι άπειρο ή όχι. Για παράδειγμα, θέτει ερωτήματα όπως: Πόσο πιθανή είναι η εμφάνιση ζωής; Πόσο αξιόπιστη είναι η θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης; Στη συνέχεια εισχωρεί στο μεγάλης κλίμακας μέλλον του σύμπαντος προτού εντοπίσει την αιτιακή αλυσίδα ως την απαρχή του σύμπαντος. Τέλος, καταλήγει σε συμπεράσματα προσπαθώντας να επεξηγήσει την παράδοξη αντίληψη ότι ολόκληρο το σύμπαν μας, που εκτείνεται σε 10 δισεκατομμύρια έτη φωτός προς όλες τις κατευθύνσεις, προέκυψε από μια απειροελάχιστη κουκκίδα. Όπως επιχειρηματολογεί ο συγγραφέας, είναι πιθανό να έχουμε ήδη ενδείξεις από άλλα σύμπαντα. Η μοίρα όμως της έννοιας του πολυσύμπαντος εξαρτάται από την άγνωστη ακόμη θεμελιώδη φύση του χώρου και του χρόνου σε κλίμακες ένα τρισεκατομμύριο τρισεκατομμύρια φορές μικρότερες του ατόμου, στο πεδίο όπου δεσπόζει η κβαντική φυσική της βαρύτητας. Το βιόφιλο σύμπαν θα διαβαστεί και θα ψυχαγωγήσει συμβάλλοντας στη βαθύτερη κατανόηση του κόσμου από όλους εκείνους -επιστήμονες και μη- που εκστασιάζονται από το σύμπαν που κατοικούμε όσο ο ίδιος ο συγγραφέας.