Πενία και παιδεία

Σκοπός του πονήματος αυτού συνιστά η επιστημολογική θήρα μιας μεθόδου στις κοινωνικές επιστήμες. Αναζητάμε το λογικώς αδύνατο στις κοινωνικές επιστήμες, στην ιστορική διαδικασία συλλήβδην. Ιστορικιστικές προκαταλήψεις, ουτοπικά συμφέροντα κι ανεξέταστες ιδεολογίες μπορεί ν' αποβούν μοιραία για την γνώση της ιστορίας και να προδώσουν τον δημόσιο ή κοινωνικό χαρακτήρα της γνώσης αυτής. Γιατί λοιπόν να επιζητούμε παρόμοιες αυταπάτες, να κατανοήσουμε δηλαδή την ιστορία με την παντοδυναμία του λόγου, χωρίς ν' αντιληφθούμε την τάξη του απορείν, του θαυμάζειν, του διέπει τα ιστορικά πράγματα, να γνωρίσουμε τα όρια του λόγου στην κοινωνία και την πολιτική και ν' αποδώσουμε το νόημα που δικαιώνει τα ιστορικά αυτά πράγματα; Ο πρακτικός έλεγχος κι οι διϋποκειμενικές δοκιμασίες παρομοίων προκαταλήψεων μας επιτρέπουν να ξεχωρίζουμε το σωστό από το λάθος, το καλό από το κακό, προκειμένου να οικοδομήσουμε την ιστορία και την κοινωνική και την πολιτική μας ζωή. Οι αποφάσεις μας βέβαια αποτελούν συμβατικά προϊόντα σε σχέση προς την οργάνωση των θεσμών της επιστήμης, της κοινωνίας και της εξουσίας. Οι αποφάσεις αυτές υπόκεινται είτε σε απόρριψη είτε σε αποδοχή μετά λόγου. Αναντίρρητα είμαστε προϊόντα της φύσης. Πάντως μπορούμε ν' αλλάξουμε την ιστορία με την παιδεία μας και να σχεδιάσουμε το μέλλον μας. [...]