Εν αρχή ην ο λόγος

Ο Γκούλντ χρησιμοποιώντας ένα δυναμικό, έξυπνο, καλοδουλεμένο και εξαιρετικά διαυγές ύφος γραφής διαφωτίζει ένα δίλημμα το οποίο κατατρύχει τον σκεπτόμενο άνθρωπο από την εποχή της Αναγέννησης: αντί να είμαστε αναγκασμένοι να διαλέξουμε ανάμεσα σε επιστήμη και θρησκεία, μήπως είναι καλύτερο να επιλέξουμε τη μέση οδό; Στο επίκεντρο της οξυδερκέστατης επιχειρηματολογίας που αναπτύσσει ο Γκούλντ, υπάρχει μια σύγχρονη αρχή, την οποία ονομάζει ΝΟΜΑ (δηλαδή αρχή των μη αλληλοκαλυπτόμενων πεδίων), μία "εξαιρετικά απλή και εντελώς συμβατική λύση", η οποία επιτρέπει στην επιστήμη και τη θρησκεία να συνυπάρχουν ειρηνικά, σε μία σχέση όπου η μία σέβεται και δεν παρεμβαίνει στο πεδίο της άλλης. Η επιστήμη προσδιορίζει τον φυσικό κόσμο και η θρησκεία τον ηθικό. Καθώς ο Γκούλντ επεξεργάζεται και διατυπώνει αυτήν την έννοια, ταυτόχρονα ερευνά την ιστορία της επιστήμης και σκιαγραφεί τις συγκλονιστικές προσπάθειες μερικών μεγάλων μορφών της επιστήμης και της θρησκείας να κατανοήσουν ζητήματα σχετικά με την πίστη και την λογική. Η ιστορία προσωπικοτήτων όπως ο Γαλιλαίος, ο Δαρβίνος και ο Τόμας Χένρι Χάξλει καθιστά ακόμη πιο πειστικό το επιχείρημα του συγγραφέα ότι τόσο τα άτομα όσο και οι διαφορετικές πολιτισμικές παραδόσεις θα πρέπει να καλλιεργούν τον πνευματικό βίο όσο και την ορθολογική έρευνα προκειμένου να βιώσουν την πληρότητα της ανθρώπινης ζωής.