Λεονάρντο ντα Βίντσι

Από την πρώτη έκδοση αυτού του τόμου μέχρι σήμερα, έχουν δει το φως πάνω από διακόσια νέα βιβλία και μελετήματα για τη ζωή και το έργο του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Τα σπουδαιότερα από αυτά εξετάζονται εδώ. [...] Στη "μεγάλη" έκδοση αυτού του βιβλίου, που κυκλοφόρησε το 2003, επιχείρησα να εξετάσω ζητήματα που αφορούν ειδικά τη λειτουργία των έργων του Λεονάρντο, τη σημασία τους για το κάθε είδος στο οποίο εντάσσονται, και τον πολιτικό εικονογραφικό συμβολισμό τους. Την ίδια προσέγγιση έχω υιοθετήσει σε διάφορα άλλα δοκίμια μου των τελευταίων τριών χρόνων (Ζollner 2003· 2005 a). Τέλος, η βασική ιδέα πως ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ήταν ένας προ-μοντέρνος καλλιτέχνης-τεχνίτης που αγωνίστηκε σχεδόν όλη του τη ζωή για την αυτονομία της τέχνης του, αποτελεί θέμα ενός άλλου δοκιμίου (Ζollner 2005 b). Κλείνοντας, πρέπει να αναφέρω τις ολοένα και περισσότερες απόπειρες που έχουν γίνει, προπάντων τα τελευταία χρόνια, να αποδοθούν στο χέρι του Λεονάρντο πίνακες δεύτερης και τρίτης κατηγορίας. Ως προς τούτο, σημειώνω πως ο κατάλογος των πινάκων του Λεονάρντο που παρατίθεται στον τόμο αυτόν είναι οριστικός. Αν και στην αγορά έργων τέχνης μπορεί να κυκλοφορούν έργα που γεννήθηκαν από μαθητές του Λεονάρντο, η πιθανότητα να βρεθεί ένα πρωτότυπο έργο από το χέρι του είναι ελάχιστη. Ο τελευταίος γνήσιος πίνακας του Λεονάρντο που πουλήθηκε στην ελεύθερη αγορά ήταν το "Πορτρέτο της Τζινέβρας ντε' Μπέντσι" -και θα παραμείνει ο τελευταίος για πολύ καιρό ακόμη. (από τον πρόλογο του Φρανκ Τσέλνερ, Λειψία, Μάρτιος 2007)