100 κοινοτοπίες

Στις αρχές Δεκεμβρίου 1998 ο Enrico Pettigiani, ιδιοκτήτης της γκαλερί En Plein Air του Pinerolo στο Torino, έμαθε ότι του έμενε λίγος χρόνος ζωής. Η δουλειά ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 1999 για μια έκθεση είκοσι σχεδίων, στην γκαλερί του Enrico τον Μάιο. Τα είκοσι σχέδια γρήγορα έγιναν πενήντα, με ταχτικές εβδομαδιαίες επισκέψεις στο σπίτι του όπου τα επέβλεπε και τα κουβεντιάζαμε, με την ελπίδα να καθυστερήσει ο θάνατος. Τα πενήντα σχέδια έγιναν υπόσχεση για εκατό. Οι τίτλοι των έργων διαλέγονταν σχεδόν τυχαία, από εφημερίδες, από κουβέντες, λέξεις δύσκολες, πομπώδεις, άγνωστες η ακόμα τετριμμένες. Καθώς το έργο συμπληρωνόταν οι επιλογές των τίτλων γύριζαν όλο και πιο ασφυκτικά γύρω από το θέμα του επικείμενου θανάτου. "Το πεπρωμένο", "η προσευχή", "αγώνας", "κατηγορώ". Ο ίδιος ο Enrico ζήτησε να συμπεριληφθούν το "υπερεπαρκές' και η "ευτυχία". Η συλλογή τιτλοφορήθηκε "κοινοτοπίες" αφού ολοκληρώθηκε. Εκτέθηκε στην γκαλερί τον Μάιο του 1999. Ο Enrico Pettigiani πέθανε στις 20 Ιουλίου 1999. Ήταν 45 χρονών. Ένα χρόνο αργότερα ζήτησα από τον καλό μου φίλο, Enrico Montanari, να γράψει δυο λόγια, μια σκέψη, για καθένα από τα θέματα των σχεδίων. Επιθυμούσα να γραφτούν αυτά τα κείμενα για να συμπληρωθεί το έργο και να μπορεί να παρουσιαστεί κάποτε ως βιβλίο: ανάμνηση και ευχαριστώ στον άνθρωπο που τα ζήτησε, τα παρακολούθησε και τα αγάπησε. Ο Enrico Montanari, δικηγόρος στο Τorino, δεν είχε ποτέ καμία σχέση με την Τέχνη, ούτε ποτέ είχε επισκεφθεί έκθεση μου, παρόλη την φιλία μας. Λάτρης της λογοτεχνίας, συχνά με προκαλούσε σε ατελείωτες συζητήσεις, πραγματικές δοκιμασίες αντοχής, για πράγματα ασήμαντα που μετατρέπονταν σε σημαντικά, παρασέρνοντας μας σε πολύπλοκους συλογισμούς. Το λογοτεχνικό κομμάτι του βιβλίου τελείωσε το 2001. Ο Enrico Montanari πέθανε ξαφνικά στο Torino στις 3 Ιουλίου 2004. Ήταν 45 χρονών. [...] (Ελένη Δωρή)