Εν πλω: Η καταστροφή της Σμύρνης μέσα από το ημερολόγιο ενός δόκιμου σημαιοφόρου

Εκατό χρόνια μετά το τέλος της Μικρασιατικής Εκστρατείας και τον ξεριζωμό του ελληνισμού της Μικράς Ασίας μαρτυρίες και καταθέσεις αυτοπτών μαρτύρων δεν σταματούν να έρχονται στην επιφάνεια. Ημερολόγια, επιστολές, αυτοβιογραφικές καταθέσεις φωτίζουν από μια διαφορετική γωνία τα κρίσιμα γεγονότα της περιόδου που ακολούθησε την κατάρρευση του μετώπου, προσθέτοντας στα όσα ήδη γνωρίζουμε πολύτιμες πληροφορίες για τους τρόπους με τους οποίους η εμπειρία της μάχης, του πολέμου και της Καταστροφής βιώθηκε από τους συμμετέχοντες. Το ημερολόγιο του δόκιμου σημαιοφόρου Αθανάσιου Παπαβασιλείου αποτελεί μια τέτοια πηγή. Γραμμένο στην τελευταία φάση της Εκστρατείας ως «μακρά επιστολή» προς την αγαπημένη του Μαρία, αποτυπώνει με ενάργεια τα συναισθήματα που γεννά ο πόλεμος σε έναν νέο άνθρωπο ο οποίος βιώνει την Ιστορία εν τη γενέσει της σε οριακές συνθήκες. Πηγή πολύτιμη τόσο για τα γεγονότα της Καταστροφής όσο και για την κατασκευή του εαυτού και τις ταυτοτικές του μεταπλάσεις, το ημερολόγιο του Παπαβασιλείου συνιστά συνάμα ένα έξοχο κείμενο με λογοτεχνικές αρετές που αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη, κρατώντας το ενδιαφέρον του διαρκώς αμείωτο.