Η τραγική αναμέτρηση

Η "Τραγική αναμέτρηση", το βιβλίο-ορόσημο του Αλέξανδρου Λ. Ζαούση για τον Εμφύλιο, πρωτοεκδόθηκε από την "Ωκεανίδα" σε δυο τόμους την περίοδο 1992 - 1993. Αναφέρεται στα τραγικά γεγονότα των ετών 1946 - 1949, αλλά και σε όσα προηγήθηκαν του Εμφυλίου κατά το έτος 1945, προκειμένου να αναλυθούν τα πραγματικά αίτια της αναμετρήσεως. Χρησιμοποιήθηκαν πάνω από 100 πηγές και σημαντικός αριθμός εφημερίδων της εποχής πάσης αποχρώσεως. Το συγγραφικό έργο του Αλέξανδρου Λ. Ζαούση εκτιμάται ιδιαίτερα για την αντικειμενικότητα και την εξαντλητική τεκμηρίωση, αλλά και για τη γλαφυρότητα της γραφής του. Ο Νίκος Μαραντζίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, οποίος προλογίζει την παρούσα επίτομη έκδοση, σημειώνει χαρακτηριστικά: "Παρά το γεγονός πως ο Ζαούσης δεν είναι επαγγελματίας ιστορικός, γράφει με εξαιρετικά νηφάλιο τρόπο, ενώ αξιοσημείωτη είναι η εμμονή του στην αναζήτηση, διασταύρωση και κριτική αποτίμηση των πηγών προκειμένου να περιγράφει σύνθετα γεγονότα και καταστάσεις. [...] Η "Τραγική αναμέτρηση" συνιστά ένα από τα λίγα ελληνικά έργα στρατιωτικής ιστορίας, όπου η αφήγηση των μαχών δεν κουράζει τον μη ειδικό αναγνώστη, αλλά, αντίθετα, πετυχαίνει να τον κρατά πολλές φορές με κομμένη την ανάσα, ωσάν να διαβάζει ένα βιβλίο περιπέτειας, σαν να μη γνωρίζει τι πρόκειται να συμβεί στη συνέχεια".