Η εκπαίδευση των Ελλήνων μαθητών στη ΕΣΣΔ (1917-1938)

Κολχόζ, οκτωβρόπουλο, Λένιν, σφυροδρέπανο, Στάλιν, κολεκτίβα, εργοστάσιο είναι λέξεις -σύμβολα, οι οποίες ενέχουν συγκεκριμένες αρχές και ιδεολογήματα. Είναι όροι πλήρεις νοημάτων και ιδεολογικών επινεύσεων, που τάχθηκαν να θεμελιώσουν μια ιδεολογία, ένα πολιτικό καθεστώς, ένα κράτος και μια κοινωνία. Είναι ιστορικοί όροι που γεννήθηκαν μέσα από μια επανάσταση και τάχθηκαν να την υπηρετήσουν. Οι λέξεις αυτές είναι σημειωτικά ανάλογες με μια πληθώρα σημαινόντων, που ανακαλύφθηκαν ή κατασκευάστηκαν για να υπηρετήσουν ιδεολογίες, καθεστώτα και κάθε είδους κοινωνικές συσσωματώσεις. Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι ήδη από τις απαρχές του "υπαρκτού σοσιαλισμού", ενώ οι εμπνευστές του πραγματοποιούσαν θεμελιακές τομές στην οικονομική, στην πολιτική και στην κοινωνική οργάνωση, συγχρόνως μετέρχονταν των κατάλληλων μεθοδεύσεων ώστε να σχηματοποιήσουν, να παράγουν και να αναπαράγουν το ιδεολογικό υπόβαθρο πάνω στο οποίο θα χτιζόταν το νεοσύστατο οικοδόμημά τους. Αυτή η προσπάθεια για ιδεολογική θεμελίωση και συστράτευση ξεκίνησε από τον ισχυρότερο ιδεολογικό μηχανισμό του κράτους και της κοινωνίας, το σχολείο.Το σχολείο διαθέτει μια πληθώρα μηχανισμών, φανερών και λανθανόντων, ώστε να αναλαμβάνει και να φέρνει σε πέρας αποστολές ιδεολογικής διάχυσης και χειραγώγησης. Επομένως είναι φυσική και αναμενόμενη η προσπάθεια που κατέβαλε το σοβιετικό καθεστώς να διαχύσει την ιδεολογία του στους σχολικούς μηχανισμούς ώστε να εξασφαλίσει την εμπέδωση και την αναπαραγωγή της.