Τα σχολικά προγράμματα στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και η πολιτική ιδεολογία 1830-1920

[...] Οι εγκύκλιοι, οι νομοθετικές διατάξεις, οι υπουργικές αποφάσεις, οι εκθέσεις των προϊσταμένων και ό,τι άλλο αφορά τη λειτουργία της εκπαίδευσης καθορίζονται από την κειμένη νομοθεσία. Αυτή θα δούμε και θα μελετήσουμε σε πρώτη φάση, για να διαπιστώσουμε σε ποιο βαθμό το πνεύμα της νομοθεσίας, η βούληση του νομοθέτη και τέλος της πολιτείας, ως συντεταγμένης αρχής και ως εκτελεστικής εξουσίας, γίνεται πράξη μέσα στα σχολεία. Πώς διαμορφώνεται, κατά πρώτον, στο νεοελληνικό κράτος η νομοθεσία που αφορά την εκπαίδευση και γενικότερα την παιδεία του ελληνικού λαού; Πώς επιδρά η πολιτική ιδεολογία στη διαμόρφωση αυτής της νομοθεσίας και του συνολικού πλέγματος νομικών διατάξεων και κανόνων; Πώς αναπτύσσεται και ενισχύεται η δημοκρατική συνείδηση και το δημοκρατικό φρόνημα από την εκπαιδευτική νομοθεσία στη σχολική πράξη; Οι απαντήσεις που θα δώσουμε σ' αυτά τα ερωτήματα και σε άλλα συναφή, ενδεχομένως θα διαφωτίσουν, ελπίζουμε αρκούντως την επίδραση της πολιτικής ιδεολογίας στην ανάπτυξη της δημοκρατίας στην εκπαίδευση και στα Σχολεία. Οι απαντήσεις επιπλέον, που θα δώσουμε στα ερωτήματα που διατυπώσαμε, θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε το ρόλο της πολιτικής ιδεολογίας στην ανάπτυξη και διαμόρφωση των εκπαιδευτικών θεσμών. Προς αυτή την κατεύθυνση το βιβλίο αυτό του Δημ. Διαμαντή αποτελεί συμβολή στην Ιστορία της νεοελληνικής εκπαίδευσης. (από τον πρόλογο του Βασ. Α. Κύρκου, Ομότιμου Καθηγητή Φιλοσοφίας)