Το εικοσιένα και το δημοτικό μας τραγούδι

Το δημοτικό μας τραγούδι, το σχετικό με το ’21, ξεκινάει και διαμορφώνεται μέσα στο φλογερό καμίνι της Εθνεγερσίας. Συγκλονιστικά γεγονότα και οριακές μορφές του πανεθνικού ξεσηκωμού δίνουν αφορμή σε λαϊκούς ανθρώπους με έντονο το ποιητικό αίσθημα μέσα τους να συγκροτήσουν αυτό το μοναδικό ποιητική θησαύρισμα του λαϊκού ποιητικού λόγου. Επώνυμοι και κυρίως ανώνυμοι δημιουργοί πλάθουν το στίχο, μέσα στη φλεγόμενη καρδιά και την ψυχή τους, για να δώσουν τον καίριο λόγο και ρυθμό. Κι έτσι έγινε να κυκλοφορεί, μέσα στην Επανάσταση, συλλογή δημοτικών τραγουδιών, στο εξωτερικό, που να περιλαμβάνει και τραγούδια του Εικοσιένα. Το τραγούδι ξεπετάγεται με το πρώτο καριοφίλι του ξεσηκωμού, οδοιπορεί μαζί του σ’ όλη τη διάρκεια του Αγώνα και τα πρώτα κατοπινά χρόνια. Το βιβλίο μας δίνει μια αδρή εικόνα του πώς ο ανώνυμος τραγουδιστής είδε και τραγούδησε γεγονότα και μορφές του Εικοσιένα. Πηγές του συγγραφέα οι παλιότερες συλλογές δημοτικών τραγουδιών κυρίως, χωρίς όμως ν’ αγνοεί και τις νεότερες. Μέσα από τα τραγούδια αυτά βγαίνει η ίδια η ψυχή του λαού μας, πεντακάθαρη και ατόφια, πηγή δημιουργική και ανάσα καινούριας ζωής. Βγαίνει το μέγα δίδαγμα της λευτεριάς. Το διάβασμά τους, η μελέτη τους, είναι ιδιαίτερα χρήσιμα στην εποχή μας. Δεν είν αι μόνο η ευεργετική ιστορική αναδρομή και διδαχή, είναι και μια λυτρωτική ενδυνάμωση της εθνικής μας αυτογνωσίας και προβληματικής, πάνω σε καίρια θέματα – προβλήματα του καιρού μας.