Δημοκρατία, αστικό κράτος και σοσιαλισμός

[...] Με άλλους όρους: το πρόβλημα της κοινωνικοποίησης των παραγωγικών σχέσεων γεννιέται στη βάση της ακατάπαυστης ανάπτυξης και της προοδευτικής κοινωνικοποίησης των παραγωγικών δυνάμεων, που προωθούνται συνεχώς από την ίδια την καπιταλιστική κοινωνία. Κοινωνικοποίηση των παραγωγικών δυνάμεων και των διαδικασιών σημαίνει κυρίως ανάπτυξη του προλεταριάτου όχι μόνο σαν αριθμητικού δεδομένου, ποσοτικά, αλλά σαν συστήματος αναγκών, σαν συνείδησης, σαν επαναστατικής κοινωνικής και πολιτικής δύναμης, ικανής να προωθήσει την κοινωνία με τη λαχτάρα της για πρόοδο και να αναπτύξει τις δικές της παραγωγικές ποιότητες και ικανότητες. Γι’ αυτό η πάλη για τις πιο προωθημένες μορφές της αστικής δημοκρατίας (αγροτική μεταρρύθμιση, μείωση του ωραρίου εργασίας, πολιτικές ελευθερίες, καθολικό εκλογικό δικαίωμα, κλπ.) αφορά την εργατική τάξη σε πρώτο πρόσωπο, και τη βλέπει πρωταγωνίστρια. Όσο περισσότερο αναπτύσσεται η καπιταλιστική κοινωνία στις μορφές της αστικής δημοκρατίας, τόσο περισσότερο ή εργατική τάξη βρίσκει ευνοϊκές συνθήκες και για την υλική της ανάπτυξη, αλλά και για την ανάπτυξη της πάλης για τους ειδικούς της στόχους.