Οι χρόνιες παθήσεις της δημοκρατίας

Η δημοκρατία δεν είναι τελειωμένη υπόθεση, με την έννοια ότι δεν έχει αποπερατωθεί και ότι είναι ακόμη ικανή να μας εκπλήξει. Θα επανακτήσει την δύναμή της αν παραδεχτεί τις αδυναμίες της: Αν παραδεχτεί ότι πάσχει από νοσήματα, τα οποία δεν είναι παροδικά, αλλά μόνιμα και ανίατα, από χρόνιες παθήσεις, που είναι μεν συμφυείς στην ουσία της δημοκρατίας και στην ίδια την ανθρωπότητα, αλλά ενδέχεται να εμφανίσουν θανάσιμους παροξυσμούς. Πρέπει λοιπόν να μάθουμε ποιες είναι αυτές οι παθήσεις και να τις αντιμετωπίσουμε, προκειμένου, όχι να χαίρουμε άκρας υγείας, αλλά να επιστρέψουμε στην ανθρώπινη ζωή, με τις δημιουργίες της και τις χαρές της, μία προϋπόθεση των οποίων είναι η δημοκρατία. Ποιες είναι αυτές οι παθήσεις; Πρώτα από όλα, πρόκειται για μια βία, που είναι εγγενής στις ανθρώπινες σχέσεις, και την οποία αντιπαλεύει μόνον η δημοκρατία, ενώ οι οπισθοδρομήσεις παραμένουν πάντα δυνατές. Αυτή η βία αποκτά νέες μορφές, που επιδεινώνονται από τις διαταραχές της εποχής μας: την καχυποψία ή τον κυνισμό, που ενισχύονται από το διαδίκτυο· τον ρατσισμό, που τρέφεται από την τρομοκρατία· τον υπερφιλελευθερισμό, που χειροτερεύει λόγω της παγκοσμιοποίησης. Μόνον η δημοκρατία, που αντιμετωπίζει αυτά τα νοσήματα, μπορεί να τα θεραπεύσει. Η δημοκρατία διανύει μία κρίση, την οποία θα ξεπεράσει αν την κατανοήσει. Τότε θα αναλάβει δράση έχοντας επίγνωση του εαυτού της, και θα διευρυνθεί ανά τον κόσμο και σε όλο τον κόσμο.