Έρωτας και ραδιουργία

Το δράμα Έρωτας και Ραδιουργία έχει τον υπότιτλο Μια αστική Τραγωδία, όπου το επίθετο «αστική» τίθεται κατ’ αντιδιαστολή με το «αριστοκρατική» και, φυσικά, στην προ-μαρξιστική του παρασημαντική. Όπως όλα τα πρώτα δράματά του είναι και αυτό γραμμένο σε πεζό (το πρώτο έμμετρο δράμα είναι ο Δον Κάρλος) και αυτό του δίνει την τάση για κάποιο πλατειασμό: έκδηλη είναι άλλωστε και μια κάποια σκηνική απειρία ενός πολύ νέου και πολύ νεόκοπου θεατρικού συγγραφέα. Αλλά αυτά τα μικρά ελαττώματα υπερκαλύπτονται από το χειμαρρώδη, παθιασμένο, έντονο, πολιτικό λόγο. Η Λουίζα Μίλλερ είναι ένα πολιτικοποιημένο, στρατευμένο έργο· είναι ο αρθρωμένος πολιτικός λόγος τής χωρίς δικαιώματα τάξης των αστών εναντίον της τάξης των προνομιούχων, των τιτλοφορούμενων ευγενών, της άρχουσας τάξης που κάνει την αντιπαράθεση κατάχρηση των δικαιωμάτων της. Μέσα στην κληρονομιά των γάλλων διαφωτιστών, μέσα στην ατμόσφαιρα της ήδη πραγματοποιημένης αμερικανικής επανάστασης και της επωαζόμενης γαλλικής, η χρονική και μόνο τοποθέτηση του έργου αυτού είναι σημαδιακή: οι φεουδάρχες και οι βασιλιάδες είναι τύραννοι, οι αστοί είναι τα θύματά τους.