Μάο Ζεντόνγκ

Για άλλους, ο Μάο Ζεντόνγκ υπήρξε σοφός, γοητευτικός, οραματιστής, απλός, ιδιοφυής, στοργικός, στρατηλάτης, σωτήρας, εξαίσιος ποιητής και καλλιγράφος. Για άλλους, χαρακτηριζόταν ως βάναυσος, διαβολικός, παρανοϊκός, διαφθαρμένος, τερατώδης, μεγαλομανής, αμαθής, χωρίς αισθήματα κι ανίκανος για φιλία, αγάπη ή ζεστασιά. Ο καθένας έχει δίκαιο από τη δική του οπτική γωνία κι είναι εκπληκτικό πόσες αντιθέσεις υπάρχουν στον χαρακτήρα αυτού του σχεδόν μυστηριώδους ανδρός. Ο Μάο ενσωμάτωσε την κομμουνιστική "αγία τριάδα", Μαρξ-Λένιν-Στάλιν, σ' ένα. Ήταν ο κινέζος Μαρξ, ο θεωρητικός που, σύμφωνα με την κινεζική πραγματικότητα, εφήρμοσε το κομμουνιστικό ιδεώδες σε μια κοινωνία κυρίως αγροτική κι όχι εργατική. Ήταν ο κινέζος Λένιν, ο επαναστάτης που υλοποίησε το τροποποιημένο πλέον κομμουνιστικό ιδεώδες (μαοϊσμό) στην πράξη. Ήταν, εν τέλει, κι ο κινέζος Στάλιν, ο δυνάστης που οραματίστηκε μια σοβιετική ουτοπία και δεν δίστασε να την πραγματώσει με σιδερένια πυγμή και με οποιοδήποτε κόστος.