Έρως ελευθερίας και δημοκρατίας

Σε καιρούς δραματικής καθίζησης του πολιτικού ήθους και της πολιτικής πράξης –όπως οι δικοί μας–, τι νόημα μπορεί να έχει η αναδρομή στον πολιτικό λόγο άλλων εποχών, έστω και τον πιο «υψηλό»; Αποτελεί, η αναδρομή αυτή, μια ρομαντική και «φιλολογική» παρελθοντολογία, ανεδαφική και άγονη; Ή, αντίθετα, ένα ακριβό κι ανελέητο «μέτρο» για την εποχή μας και μάθημα μέγιστο πολιτικής σκέψης και δράσης; Αν δεν πίστευα το τελευταίο, δεν θα είχα επιχειρήσει, φυσικά, τη σύνθεση αυτού του βιβλίου. Σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, όπου τα «σημαίνοντα» και τα «σημαινόμενά» του αποτελούν είδος εν απελπιστική ανεπαρκεία. Το βιβλίο τούτο επιχειρεί: – Να δώσει μια όσο γίνεται επαρκή γεύση της παγκόσμιας πολιτικής σκέψης, μια συνοπτική εικόνα του πολιτικού στοχασμού και της ανέλιξής του στους αιώνες, στηριγμένη σε επιλογές από τα ίδια τα κείμενα, έξοχους καρπούς σοφίας και πείρας, θετικής και αρνητικής. Η ανθολόγηση από τα πολυάριθμα και συχνά πολυσέλιδα αυτά «μνημεία» γίνεται επιτακτικότερη σήμερα, όπου ελάχιστοι έχουν τον χρόνο και τον τρόπο (ακόμα κι αν έχουν τη διάθεση) να διαβάσουν ολόκληρα τα σχετικά έργα – που παραμένουν όμως διαχρονικές και ανέσπερες αναλύσεις του πολιτικού γίγνεσθαι και θεμέλια της σύγχρονης πολιτικής θεωρίας. – Να παρακινήσει τον αναγνώστη σε διεξοδικότερη μελέτη των έργων αυτών. – Να προσφέρει δείγματα και υποδείγματα πολιτικής σκέψης και ήθους σε πολίτες και σε πολιτικούς. Είναι αυτονόητο πως δεν μιλώ για «μίμηση πράξεων», θεσμών, λόγων κ.λπ. των περασμένων καιρών, λαών, πολιτειών, ηγετών. Αλλά ο δικός τους τρόπος σκέψης και βίωσης του «Πολιτικού» μπορεί να γίνει ακριβός οδηγός - σ' όσους, βέβαια, έχουν τη βούληση και την μπόρεση να ενωτισθούν την ουσία του και όχι το κέλυφος και τη φράση του μόνο.