Η κόψη του ξυραφιού

Ο Αμερικανός Λάρυ Ντάρελ, μετά την τραυματική εμπειρία του ως πιλότος της πολεμικής αεροπορίας κατά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο, επιστρέφει στην πατρίδα του, το Σικάγο. Εκεί ξαναβρίσκει τους φίλους και τις καθημερινές συνήθειές του, παρευρίσκεται σε κοινωνικές εκδηλώσεις και επανασυνδέεται με τον παιδικό του έρωτα, την Ισαβέλα. Κάτι όμως έχει αλλάξει. "Ο πόλεμος κάτι έκανε στον Λάρυ" παρατηρεί ο κηδεμόνας του, και έχει απόλυτο δίκιο. Αρνούμενος την προκαθορισμένη πορεία μιας ζωής περιχαρακωμένης στις αστικές συμβάσεις, ο Λάρυ αρνείται τις ανώτερες πανεπιστημιακές σπουδές, τις προτάσεις για εργασία αλλά και το γάμο με μία γυναίκα που, ωστόσο, υπεραγαπά. Μπροστά στα έκπληκτα μάτια του κοινωνικού περιβάλλοντός του, αναχωρεί για το Παρίσι, αναζητώντας διακαώς τις απαντήσεις που θα ικανοποιήσουν την ακόρεστη δίψα του για γνώση. Η Ισαβέλα, πάλι, ένα νέο και όμορφο κορίτσι, προσπαθεί να συμβιβαστεί με τις επιθυμίες του αγαπημένου της, αλλά ξεπερνά τα όριά της όταν εκείνος της ζητά να τον ακολουθήσει στο μακρύ και επίπονο πνευματικό ταξίδι του. "Μα εγώ θέλω να κάνω όλα όσα κάνουν οι άνθρωποι, Λάρυ. Θέλω να ζήσω!" θα απαντήσει και θα παρηγορηθεί στην αγκαλιά του πλούσιου χρηματιστή Γκρέι Μάτιουριν, και θα ζήσει στους φρενήρεις ρυθμούς της νέας αλόγιστης ευημερίας. Ώσπου, ξαφνικά, τα πάντα ανατρέπονται. Το Μεγάλο Κραχ του 1929, που διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη ζωή των πρωταγωνιστών του βιβλίου, οδηγώντας μεταξύ άλλων τον Γκρέι και την Ισαβέλα στη χρεοκοπία, φέρνει αναπόφευκτα στο μυαλό μας τη σύγχρονη παγκόσμια οικονομική κρίση και προκαλεί ανάλογους προβληματισμούς σχετικά με τα αντιστρόφως ανάλογα μεγέθη του καταναλωτισμού και της πνευματικότητας. Παρ' όλα αυτά, στην "Κόψη του Ξυραφιού" δεν γοητεύει μόνο το βαθύτερο νόημα του έργου του Μωμ, αλλά και η ίδια η πλοκή, τα τόσο αληθοφανή πρόσωπα, με τις πραγματικές τους ανάγκες και την απολύτως κατανοητή υποταγή τους στον υλισμό ενός κόσμου πλούσιου και χαρούμενου, παρότι εφήμερου, που ανοίγεται μπροστά τους. Γιατί ο Μωμ δεν κατακρίνει κανέναν. Κι αυτό φέρνει τον αναγνώστη στη σχιζοφρενική θέση να ταυτίζεται εκ περιτροπής με όλα τα πρόσωπα του έργου, χαρακτηριστικό που προσιδιάζει, χωρίς αμφιβολία, μόνο στα έργα της υψηλής λογοτεχνίας. Η "Κόψη του Ξυραφιού" του Σόμερσετ Μωμ εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1944 και θεωρείται ως ένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας του 20ού αιώνα.