Αρχιεπίσκοπος Ιλαρίων Τρόιτσκι

Γνώρισμα του αληθινού φιλοσόφου είναι η ζωή του να συμφωνεί με τις πεποιθήσεις του. Ο Ιερομάρτυς Ιλαρίων δεν μας άφησε μόνο συγγράμματα με βαθύ περιεχόμενο και έμπνευση, αλλά και με τη ζωή του έδωσε μαρτυρία για τη μεγάλη τους σημασία. Τη διδασκαλία του περί Εκκλησίας τη βεβαίωσε με τη γεμάτη αυταπάρνηση διακονία του. Την απολογία του για τον μοναχισμό την επαλήθευση με τις μοναστικές του αρετές, και το κήρυγμα για ένα χαρούμενο Χριστιανισμό με τη μεγαλοψυχία του στο μαρτύριο. Η θεολογία του επισκόπου Ιλαρίωνος ποτέ δεν ήταν αφηρημένη και σχολαστική, αλλά πάντοτε είχε μεγάλη αμεσότητα με τη ζωή και τα ουσιαστικά της ερωτήματα. Και στις δημοσιευμένες εργασίες του βρίσκεται εκείνη η αντανάκλαση της αιωνιότητος που μας επιτρέπει να βλέπουμε τα πράγματα στη γνήσιά τους διάσταση.